Eindelijk eens goed nieuws uit het energielandschap. Het Internationaal Energieagentschap (IEA) verwacht de komende jaren een overvloed aan olie en gas, wat een nieuwe en goedkopere trend kan creëren voor de wereldwijde energiemarkt.
Volgens het IEA's recente World Energy Outlook krijgen we lagere brandstofprijzen, maar het kan ook vervelende complicaties met zich meebrengen voor de energietransitie. Terwijl consumenten een adempauze krijgen na de torenhoge prijzen tijdens de energiecrisis, kunnen de inspanningen om fossiele brandstoffen te vervangen door schonere energie aanzienlijk vertragen.
Overaanbod en lagere prijzen
Het IEA voorspelt dat de vraag naar olie tegen 2030 zal pieken, met name omdat China, een belangrijke speler op de mondiale energiemarkt, zijn transport en industrie steeds meer elektrificeert.
De wereldwijde olieproductie wordt naar verwachting verder opgevoerd door landen zoals de VS, Brazilië, Guyana en Canada. Dit zal de druk op de OPEC+ verhogen, die al moeite heeft om de prijzen op peil te houden door vrijwillige productiebeperkingen.
De olieprijs, die door de energiecrisis op hoge niveaus bleef, zou zich volgens het IEA stabiliseren rond 75 à 80 dollar per vat, mits er extra productiebeperkingen worden doorgevoerd. Dit is goed nieuws voor consumenten, vooral in Europa, waar energieprijzen de afgelopen jaren een negatieve impact hebben gehad op de industrie.
Lagere gasprijzen zouden kunnen helpen om de concurrentiekracht van de Europese economie te herstellen, hoewel er nog steeds sprake is van een structurele energiehandicap ten opzichte van de VS en China.
Toename van vloeibaar aardgas (LNG)
Een ander belangrijk aspect in het IEA-rapport is de verwachte groei van de wereldwijde productiecapaciteit van vloeibaar aardgas (LNG). Tegen 2030 zal die capaciteit naar verwachting met 50% toenemen, voornamelijk dankzij nieuwe exportterminals in de VS en Qatar.
Maar er blijft onzekerheid over de vraag naar LNG op de lange termijn. Als deze vraag achterblijft, kan dit de energietransitie vertragen door minder investeringen in duurzame energiebronnen zoals wind- en zonne-energie en de verminderde inzet op isolatie en warmtepompen.
Uitdagingen voor de energietransitie
Hoewel lagere energieprijzen op korte termijn verlichting kunnen bieden, waarschuwt het IEA voor de gevolgen op lange termijn. Goedkoper gas kan de noodzakelijke structurele veranderingen in de energiemarkt vertragen. Het stimuleert consumenten minder snel om over te stappen op energiezuinige alternatieven zoals elektrische warmtepompen, die in België trouwens momenteel amper rendabel zijn voor particulieren.
Fatih Birol, de directeur van het IEA, benadrukt dat beleidsmakers deze situatie moeten gebruiken om de energietransitie te versnellen en inefficiënte subsidies voor fossiele brandstoffen af te bouwen. Niet simpel want de lobby is heftig en strak gefinancierd.
Hoewel de kosten van propere technologieën zoals batterijen en zonnepanelen opnieuw dalen, blijft het een uitdaging om het tempo van de transitie vast te houden in een omgeving van dalende brandstofprijzen.
China speelt een grote rol
Een opvallend aspect van het rapport is de rol van China, dat in de komende jaren een nog dominantere positie zal innemen in de mondiale energiemarkt. Het land investeert op grote schaal in zonnepanelen, en na 2030 zal China naar verwachting meer elektriciteit genereren met zonne-energie dan de totale elektriciteitsvraag van de Verenigde Staten vandaag de dag. Deze snelle expansie maakt China tot een centrale speler in het wereldwijde energielandschap.
Klimaatdoelen in gevaar
Ondanks de positieve ontwikkelingen in de duurzame energiesector, waarschuwt het IEA dat de wereld nog steeds niet op schema ligt om de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs te halen. Wij Belgen doen alleszins toch ons best.
Zonder ingrijpende maatregelen zal de temperatuur tegen het einde van deze eeuw met 2,4°C stijgen, ruim boven de gestelde limiet van 1,5°C. Zelfs in het scenario waarin alle landen hun huidige klimaatbeloften nakomen, stevent de wereld nog altijd af op een opwarming van 1,7°C.