Michail Sergejevitsj Gorbatsjov (Russisch: Михаил Сергеевич Горбачёв) (Privolnoje (Krasnogvardejski) (2 maart 1931) is in Moskou op 30 augustus overleden.
Hij was van 1985 tot 1991 secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie (CPSU) en van 1990 tot 1991 president van de Sovjet-Unie (USSR). Zijn poging om de communistische partij te hervormen leidde uiteindelijk niet alleen tot het einde van de Koude Oorlog (waarvoor hij op 10 december 1990 de Nobelprijs voor de Vrede ontving) maar onbedoeld ook tot het einde van de politieke almacht van de partij en daarmee indirect tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Om die laatste reden is niet iedereen fan van de man in huidig Rusland.
Hij speelde ook indirect een zeer grote rol in de DDR. Begin 1988 is daar een zeer grote belangstelling voor "Perestrojka”, het boek waarin Gorbatsjov zijn programma van sociale en economische hervormingen ontvouwt. Directeur Gunter Hennig van Dietz-Verlag in Oost-Berlijn verklaart op de voorjaarsbeurs in Leipzig dat zijn uitgeverij al 160.000 exemplaren van de bestseller verkocht heeft. Perestrojka ligt wel niet in de uitstalramen van de Oost-Duitse boekwinkels. Geïnteresseerden moeten het boek nog schriftelijk bestellen bij Dietz-Verlag. De geheime dienst van de DDR weet dan ook wie het boek gekocht heeft, maar de burgers trekken zich dat steeds minder aan. Nog een teken aan de wand.
De Duitse Democratische Republiek (Duits: Deutsche Demokratische Republik, DDR), ook wel Oost-Duitsland genoemd, was een communistisch land in Europa. Het land ontstond in 1949 in het door de Sovjet-Unie bezette deel van het verslagen Duitsland. Officieel bestond de DDR van 7 oktober 1949 tot 3 oktober 1990, de dag van de Duitse hereniging. Die dag werden de DDR en de Bondsrepubliek Duitsland tot één land, het tegenwoordige Duitsland, herenigd. Het boek van Gorbatsjov heeft zonder enige twijfel bijgedragen tot de ontwikkelingen eind de jaren 80 in dat land.
In 1988/1989 gaven ontwikkelingen in andere socialistische landen, vooral in Polen en Hongarije, bovendien signalen voor een grotere verandering. In 1989 vluchtten veel DDR-bewoners via West-Duitse ambassades en via Hongarije, dat zijn grenzen naar Oostenrijk had geopend, naar het vrije Westen. De regering beperkte derhalve reizen naar Hongarije en trad hard op tegen demonstraties, maar stond politiek en economisch met lege handen.
Gorbatsjov bleef lang actief. Een paar jaar geleden stelde Gorbatsjov nog dat “de wereld in gevaar is”. Hij had het toen over de kernwapens.
