“Als de minister zijn zin krijgt, wordt het een puinhoop.”
De Belgische spoorwegen, vertegenwoordigd door de NMBS, verkeren in woelige wateren. Mobiliteitsminister Georges Gilkinet (Ecolo) en de NMBS hebben opnieuw de strijdbijl opgegraven, ditmaal over zijn ambitie om tegen het einde van het jaar het treinaanbod aanzienlijk uit te breiden. Terwijl de NMBS deze plannen als onrealistisch bestempelt, lijkt het erop dat Gilkinet zich geen gezichtsverlies kan veroorloven in aanloop naar de lokale verkiezingen.
Een strijd om controle
Günther Blauwens, voorzitter van ACOD Spoor, laat zich in ‘Het Nieuwsblad’ niet onbetuigd: “Het is ongekend dat een minister een unanieme beslissing van de raad van bestuur van de NMBS kan vernietigen. Zeker als het een ontslagnemende minister betreft, die de nodige terughoudendheid zou moeten tonen.” De strijd tussen de minister en de NMBS-top, onder leiding van Sophie Dutordoir, escaleert dan ook tot een belangrijk politiek schouwspel.
Gilkinet stelt voor om het aanbod op vrijdag- en zaterdagavond uit te breiden, maar de NMBS is niet overtuigd van de haalbaarheid. De huidige stiptheidscijfers zijn namelijk dramatisch en de NMBS zelf geeft aan dat er niet genoeg personeel is om deze extra treinen te kunnen laten rijden. Ondanks meerdere aanwervingscampagnes kampt de organisatie nog steeds met een aanzienlijk personeelstekort.
Crisis op het spoor: stiptheid en personeelstekort
De NMBS had aanvankelijk ingestemd met de plannen van Gilkinet, maar is nu tot de conclusie gekomen dat de uitbreiding niet haalbaar is. Onlangs werd unaniem besloten om de plannen op te schorten. De minister, die vreest voor een “eerste klas begrafenis” van zijn ambitieuze plannen, heeft echter de beslissing van de raad van bestuur vernietigd. Het is een zeldzame en controversiële stap die de spanningen tussen de politiek en de NMBS alleen maar verder aanwakkert.
Blauwens voegt toe: “Wat we horen is dat niemand nog weet hoe het verder moet. De minister lijkt in zijn haast om Ecolo te laten scoren bij de komende verkiezingen niet te begrijpen dat we nu in een situatie terechtkomen waarin er simpelweg niet genoeg treinen en personeel zijn om extra diensten aan te bieden.”
Politieke overlevingsstrijd
De achtergrond van deze strijd is niet te negeren: de lokale verkiezingen komen eraan - Ecolo heeft bij de vorige verkiezingen een dreun gekregen - en zowel Gilkinet als zijn partij Ecolo proberen zich te profileren. “Ze kunnen zich geen gezichtsverlies veroorloven, en dat is de reden waarom ze zo hard op deze plannen aandringen,” stelt Joris Vandenbroucke, mobiliteitsspecialist bij Vooruit. Echter, deze aanpak brengt de reiziger in gevaar. Gilkinet creëert een situatie die potentieel chaos kan veroorzaken, met een tekort aan personeel en middelen.
Een ministerie in conflict
Het is niet de eerste keer dat Gilkinet en de NMBS met elkaar in botsing komen. De minister heeft herhaaldelijk zijn onvrede geuit over de prestaties van de NMBS, terwijl Dutordoir haar best doet om het beleefde spoorbedrijf uit zijn crisis te trekken. Ondanks extra budgetten van de overheid, blijft de NMBS door politieke inmenging stokken in de wielen krijgen.
Dutordoir had eerder plannen om kleine stations te sluiten om de stiptheid te verbeteren, maar deze plannen moesten, toen ze uitlekten, van Gilkinet worden gestaakt. Het lijkt erop dat er een voortdurende strijd woedt tussen de ambities van de minister en de praktische realiteit van het spoorbedrijf.
Onbegrip bij vakbonden
De vakbonden van het spoorpersoneel staan perplex. Blauwens zegt dat de NMBS en Gilkinet eerder hebben afgesproken dat een uitbreiding van het treinaanbod pas zou plaatsvinden als er voldoende personeel beschikbaar was. “Dat staat letterlijk in de documenten,” voegt hij eraan toe. De vakbonden dreigen zelfs met stakingsacties als Gilkinet doorgaat met zijn plannen. Ze zijn van mening dat dit niet alleen het personeel, maar ook de reizigers en de reputatie van de trein als betrouwbaar vervoermiddel in gevaar brengt.
Een toekomst vol onzekerheid
De situatie rondom de uitbreiding van het treinaanbod van de NMBS is een duidelijk voorbeeld van hoe politiek en infrastructuur elkaar kunnen tegenwerken. Terwijl Gilkinet probeert zijn positie te versterken in aanloop naar de verkiezingen, staat de NMBS voor de uitdaging om zowel de stiptheid te verbeteren als de reizigers tevreden te houden. Het gevaar bestaat dat, als de minister zijn zin krijgt, het spoorvervoer in België nog meer chaos en onbetrouwbaarheid zal ervaren. Het wachten is op een oplossing die niet alleen de politiek, maar ook de reiziger ten goede komt.
