Opvallend bericht vandaag in het Staatsblad: bij koninklijk besluit (KB) wordt het Grootlint in de Leopoldsorde verleend aan Baron (André) Alen, uittredend voorzitter van het Grondwettelijk Hof. Hij neemt zijn rang in de Orde in. Hij zal het burgerlijk ereteken dragen.
Bij het grote publiek is Alen niet echt gekend, maar de man heeft - tot spijt van de republikeinen - de monarchie en dus ook België gered. Zonder Alen leefden we vandaag misschien zonder koning. Zijn beloning is dus volgens de regering en Filip dik verdiend.
Op 30 maart 1990 gebeurt wat niemand voor mogelijk houdt: de diepgelovige koning Boudewijn weigert een wet te ondertekenen die door het parlement is goedgekeurd. De grondwet voorziet dat de koning de wetten met zijn handtekening bekrachtigt, voor ze in het Staatsblad worden gepubliceerd.
Op 30 maart 1990 bezorgt Boudewijn zijn eerste minister Wilfried Martens - een christendemocraat - een brief waarin hij meedeelt dat hij het niet met zijn geweten in overeenstemming kan brengen om de abortuswet te ondertekenen. In de oorspronkelijke brief vraagt Boudewijn niet om een oplossing te vinden. Martens vraagt de koning om de brief te herschrijven door er een zin in te voegen, namelijk om een oplossing te zoeken en te vinden voor het gewetensprobleem.
Aan de meest voor de hand liggende uitweg, dat de koning definitief afstand doet van de troon, durft Martens niet te denken. De koning zelf wel. Hij is immers bereid om een stap opzij te zetten.
Martens consulteert zijn extreem intelligente grondwetspecialist André Alen. Die suggereert dat de regering artikel 82 van de grondwet gebruikt om de impasse te doorbreken. Als de koning in de onmogelijkheid verkeert om te regeren, neemt de ministerraad de grondwettelijke bevoegdheid even van de koning over. Tot de Verenigde Kamers de kwestie van de voogdij hebben geregeld.
Artikel 82 is niet bedoeld voor een koninklijk gewetensprobleem, wel dat hij geestesziek kan worden of krijgsgevangen gemaakt. Martens stelt Boudewijn de truc met artikel 82 voor, en die aanvaardt in dank. Op 3 april treedt de koning voor 36 uur uit zijn ambt. In de tussentijd ondertekent de hele regering de tekst van de wet, zoals ze door de Kamers is goedgekeurd.
Knack: “Martens neemt geen risico: alle excellenties moeten mee in het bad. Buiten de beslotenheid van enkele regeerkamers is niemand van het minidrama in de Wetstraat op de hoogte. Ook de parlementsleden niet, die door de regering op 5 april onverwacht in de Verenigde Kamers bijeen worden geroepen. Op het moment dat het land verbluft verneemt wat er is gebeurd, is de koning allang weer gewoon koning. De Verenigde Kamers kunnen de gang van zaken alleen nog goedkeuren.”
Alen en Martens hebben de monarchie en wellicht het land gered. Knack tot slot: “Hij haalt ook de angel uit de pijnlijke abortusdiscussie. De wet functioneert sindsdien naar behoren. Als Boudewijn drie jaar later sterft, is zijn misstap verteerd. Alleen de christendemocraten blijven gekwetst achter. In elk regeerakkoord dat ze sindsdien ondertekenen, staat nadrukkelijk dat ze niet nog een keer een wisselmeerderheid in een ethische kwestie zullen aanvaarden."
