Een recent ontdekte asteroïde, genaamd 2024 PT5, zal binnenkort tijdelijk even vertoeven in het zwaartekrachtveld van de aarde. Hierdoor zal deze mini-maan van 29 september tot 25 november rond onze planeet cirkelen. Daarna zal de ruimterots terugkeren naar zijn heliocentrische baan, wat betekent dat die weer rond de zon zal draaien.
Astronomen spotten de asteroïde voor het eerst op 7 augustus met behulp van een observatorium gevestigd in Zuid-Afrika. NASA financiert deze basis als onderdeel van het Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System, of ATLAS.
Mini-maan
De recent ontdekte asteroïde is naar schatting ongeveer 11 meter in diameter, maar er zijn meer observaties en gegevens nodig om de werkelijke grootte te bevestigen. Het zou het grootste object tot nu toe zijn dat gevangen wordt door de zwaartekracht van de aarde.
Asteroïde 2024 PT5 komt uit de Arjuna-asteroïdengordel, die bestaat uit kleine asteroïden die banen rond de zon hebben, vergelijkbaar met de baan van de aarde.
Volgens onderzoekers aan de faculteit voor wiskundige wetenschappen aan de Complutense Universiteit in Madrid vormt de mini-maan asteroïde 2024 PT5 de volgende tien jaar geen gevaar voor een botsing met de aarde. De ruimterots zal op ongeveer 4,2 miljoen kilometer van onze aardkloot cirkelen. Dat is tien keer de afstand tussen de aarde en de maan. Na 56,6 dagen zal de zwaartekracht van de zon asteroïde 2024 PT5 terugbrengen naar zijn normale baan.
Mini-manen kunnen ook asteroïden zijn die afkomstig zijn uit de asteroïdengordel, gelegen tussen Mars en Jupiter, of het kunnen fragmenten zijn van het maanoppervlak die door asteroïde-inslagen miljoenen jaren geleden zijn weggeslingerd. Het bepalen van hun herkomst kan dus helpen om het proces van kratervorming te begrijpen en hoe materiaal van het maanoppervlak wordt uitgestoten.
Shutterstock
Niet de eerste keer
Zogezegde mini-maan-gebeurtenissen komen in twee vormen. Langs de ene kant zijn er asteroïden die tijdelijk in een baan om de aarde terecht komen. Ze maken een of meer omwentelingen rond onze planeet, wat een jaar of langer kan duren, en verdwijnen terug in de kille kosmos.
Langs de andere kant zijn er asteroïden die niet eens een volledige omwenteling rond de aarde maken. Deze kortstondige objecten, ook wel flybys genoemd, zijn — net als 2024 PT5 — mini-manen voor slechts enkele dagen, weken of maanden.
Korte mini-maan-gebeurtenissen kunnen meerdere keren per decennium voorkomen, maar lange mini-maan-gebeurtenissen zijn zeldzaam en komen slechts eens in de 10 of 20 jaar voor. Om een mini-maan te worden, moet een inkomend object langzaam en op korte afstand van de aarde naderen.
Asteroïden die mini-manen worden, komen binnen 4,5 miljoen kilometer van de aarde en hebben een snelheid van minder dan 3.600 kilometer per uur. Of een asteroïde wordt gevangen door de aarde is onafhankelijk van zijn grootte of massa, het hangt alleen af van zijn snelheid en traject bij het naderen van het detectiesysteem. Maar het is dus een zeldzaam fenomeen.
Wanneer asteroïde 2024 PT5 weer langskomt, verwachten astronomen dat hij in november 2055 enkele dagen opnieuw een mini-maan van de aarde zal worden, en opnieuw voor enkele weken in het begin van 2084.
