Een cadeautje weer afpakken, is minder makkelijk dan er eentje geven.
Ons land heeft de slechtste begroting van Europa. Daar is de Sinterklaaspolitiek van Vivaldi volgens Bart De Wever de voornaamste oorzaak van. Een van de pakjes van goed heilig man Alexander was de verlaging van de btw op energie van 21 procent naar 6 procent. Dat zou in 2023 gecompenseerd worden met accijnzen. Wie daar aan twijfelde – zoals Eva De Bleeker – mocht Vivaldi verlaten.
Vorige week kwam dan de roetpiet van Alexander – minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) – met zijn lege zak om het btw- cadeautje weer in te laden, zijnde: een accijnshervorming voor de energiefactuur. Door vanaf april een accijnsverhoging door te voeren, zou de factuur voor een gemiddeld gezin 20 euro duurder worden. “Maar de burger blijft nog altijd veel beter af dan voorheen, toen de btw op 21 procent stond”, klonk het.
Doch, zoals genoegzaam bekend, wijzen de neuzen van Vivaldi niet in dezelfde richting. De Vlaamse socialisten zien het belang van de accijnsverhoging in, maar vinden het vandaag nog veel te vroeg. “Vandaag zijn de prijzen nog niet voldoende laag of duurzaam, maar we sluiten niet uit dat dat tegen 1 april wél het geval is.”
Bijna helemaal waar vinden ze bij Groen: “De prijzen zijn vandaag nog altijd hoog hé.” Zij komen met een mirakeloplossing: “De accijns kan ook gewoon ingevoerd worden en op nul staan.”’ Sterker nog geen accijns verhoging, maar – als het moet – een accijnsverlaging. Gewoon ‘accijnzen’ goedkeuren, zonder verhogen of verlagen: “Als de prijzen dan toch nog fel zouden stijgen, kan je werken met een negatieve accijns, die de stijging afremt en de impact op de factuur verkleint.”
De Walen daarentegen zijn scherper. Niemand wil vandaag eigenlijk terug naar een btw van 21 procent, klinkt het bij de PS. Kan het? Dat wel. Gaat het gebeuren? Neen. Zij zijn tegen gelijk welke verhoging op dit moment.
En dus steekt Van Peteghem een tandje bij. Zonder zijn accijnshervorming zal de btw op 1 april automatisch weer stijgen tot 21 procent. En jawel, wettelijk gezien heeft Van Peteghem gelijk: de btw-verlaging is in het parlement gestemd voor de periode tot en met eind maart. Liberalen en christendemocraten hebben zo een stok achter de deur om de linkse partijen te dwingen om akkoord te gaan met een accijnshervorming en verhoging tegen eind maart.
Alexander De Croo begint er stilaan slecht van te slapen. Hij heeft er altijd op gehamerd – en De Bleeker zelfs voor gekleineerd – dat een accijnshervorming budgetneutraal moet zijn tegenover de btw op 21 procent - het moest dus evenveel opbrengen.
Gelukkig hebben de Vivaldisten er geen probleem mee om de kazak te draaien. Dat van dat budgetneutraal sloeg op “na de energiecrisis”, beweren ze nu. Dat hoeft dus niet per se in 2023 te zijn. Niemand gaat er nog van uit dat zoiets haalbaar is, bleek ook uit het debat in ‘De Zevende Dag’ zondag. Daar gaven zowel Groen, Vooruit als CD&V toe dat budgetneutraliteit niet het eerste doel was.