In Haïti gaat het van kwaad naar erger sinds de moord op president Moïse in 2021. Bijkomend risico is de aanwezigheid van de milities van Wagner op amper 1.300 kilometer van de VS.
Dieptepunt was de openbare executie onlangs van bendeleden. Een menigte in de Haïtiaanse hoofdstad sloeg en verbrandde 13 vermoedelijke bendeleden met autobanden die met benzine waren doordrenkt. Volgens de politie en getuigen had de menigte de mannen bij een verkeerscontrole uit politiehechtenis gehaald.
De chaos in het land dat op amper 1.300 kilometer van Florida ligt is ideaal voor de huurlingen van Wagner. Onthullingen van de Pentagonlekken toonden dat die groep Russische huurlingen van Wagner zou hebben geprobeerd dichter bij Haïti te komen, een Caribisch land dat grenst aan de Verenigde Staten. Wagner zou door de regering worden ingehuurd om de bendeoorlog die het eiland teistert te 'regelen'.
In het gelekte document: "Vanaf eind februari (2023) waren Wagner-medewerkers van plan om discreet naar Haïti te reizen om het potentieel voor contracten met de Haïtiaanse regering te beoordelen om te vechten tegen lokale bendes”, volgens het rapport.
Een anonieme expert: "Ze (Wagner) trekken naar regio's met politieke instabiliteit (oa in Afrika,red.) met het verklaarde doel om veiligheid te bieden. Haïti past in dat plaatje.", eraan toevoegend dat Wagner "cowboys in Syrië zijn", maar het zou ook “een verrassende ontwikkeling zijn voor de Russische huurlingen om troepen zo dicht bij de VS te sturen.”
In Haïti onderstreept het gruwelijke burgergeweld de publieke woede over de steeds wettelozere situatie in Port-au-Prince, waar criminele bendes de controle over naar schatting 60% van de stad hebben overgenomen, sinds de moord op president Jovenel Moïse in juli 2021.
Later werden nog zes verbrande lichamen in een nabijgelegen buurt gelegd. Sommige getuigen zeiden dat de politie ze had gedood en dat bewoners ze in brand hadden gestoken.
De Nationale Politie van Haïti zei in een korte verklaring dat agenten in de Canapé-Vert-sectie van de stad maandag stopten en een minibus doorzochten op smokkelwaar en wapens van verdachten in beslag hadden genomen voordat ze "helaas werden gelyncht door leden van de bevolking". De verklaring ging niet in op hoe leden van de menigte de controle over de verdachten konden overnemen.
Een getuige die zijn naam gaf als Edner Samuel, vertelde The Associated Press (AP) dat leden van de menigte de verdachte gangsters bij de politie weghaalden, hen sloegen en stenigden voordat ze banden op hen legden, benzine over hen goten en hen in brand staken.
Een AP-verslaggever ter plaatse zag 13 lichamen branden in een straat. De branden trokken honderden toeschouwers in de heuvelachtige buitenwijk van de stad, velen van hen beschermden hun neus tegen de dampen. De wijk Canape Vert is er tot nu toe in geslaagd om de controle door de criminele bendes te ontwijken.
Samuel zei dat de verdachten vermoedelijk op weg waren naar een ander gebied om zich bij een groep bendeleden aan te sluiten die met de politie vochten. Een andere getuige, Jean Josue, zei dat er sinds de vroege ochtend veel werd geschoten in het gebied.
Getuigen in Canapé-Vert zeiden dat de verdachten daar vermoedelijk lid waren van de Kraze Barye-bende, wat zich vertaalt naar 'Breaking Barriers'. Autoriteiten zeggen dat de groep wordt geleid door Vitel'Homme Innocent, die ervan wordt beschuldigd in oktober 2021 17 Amerikaanse missionarissen te hebben ontvoerd. Hij wordt ook in verband gebracht met de moord op Moïse.
GRUWELIJKE BEELDEN
Het zijn zeker gruwelijke beelden die maandag rondgingen op sociale media: lichamen tussen een stapel autobanden, een joelende menigte, mensen die met stenen gooien, een man die een zwaar object op het hoofd gooit van een liggende man. Of een andere video van een moment later: rokende brandstapels in de straten van Port-au-Prince. Ogenschijnlijk is het een nieuw dieptepunt in een stad die al maanden wordt overspoeld door geweld.
Volkskrant: “Maar veel inwoners van Port-au-Prince zullen de actie verwelkomen als een kleine overwinning, een moment van zoete wraak op de bendes die in heel de stad al tijden hun bloedige, niets en niemand ontziende territoriumstrijd uitvechten.”
Dagelijks vallen daarbij burgerslachtoffers. De zwakke, vrijwel compleet ondermijnde Haïtiaanse overheid moet doorgaans machteloos toekijken.
Later ging de politie in meerdere wijken de strijd aan met de bendes. In de wijk Debussy werden meerdere verdachten dodelijk getroffen. Vier wapens werden in beslag genomen. Burgers in deze buurt applaudisseerden voor het politieoptreden. In weer een andere wijk waren het de inwoners zelf die met stenen en kapmessen bendeleden verdreven.
'Port-au-Prince, een stad van bijna een miljoen mensen, was al deels in handen van bendes toen in juli 2021 president Jovenel Moïse werd vermoord. De omstreden president liet een zwaar gehavende regering achter, het parlement was ontbonden, de meeste regeringsinstanties zo goed als uitgekleed. De weinig populaire minister-president Ariel Henry riep zichzelf uit tot opvolger.
Onder zijn (goeddeels afwezige) leiding groeiden de bendes uit tot de heersende macht in vrijwel de gehele Haïtiaanse hoofdstad en in grote delen van het platteland. Het Caribische land, dat een lange geschiedenis van geweld en humanitaire crises kent, gleed sinds halverwege 2021 verder af naar mogelijk zijn donkerste dagen ooit.
Volkskrant: “Zowel Henry als de Verenigde Naties riepen in de afgelopen maanden op tot buitenlandse militaire interventie. Maar de belangrijkste gegadigden om zo'n missie te leiden, de Verenigde Staten en Canada, hielden tot nog toe de boot af. Beide landen suggereerden dat zij de politie wilden ondersteunen met training en materiaal. Haïtiaanse activisten en organisaties lieten tegelijkertijd weten geen buitenlandse inmenging te willen.” Niet verwonderlijk dus dat Wagner in dat gat wil springen.
In de afgelopen decennia stuurden de VN en de VS meermaals soldaten naar het Caribische land om in te grijpen bij politieke onlusten of de orde te handhaven na aardbevingen en orkanen. Maar het militaire optreden en het hulpgeld dat Haïti ontving, droegen volgens de Volkskrant op lange termijn vrijwel niets bij aan de veiligheid en stabiliteit van het armste land van het westelijk halfrond.
In 2022 vielen tot 16 juli volgens de VN bij bendegeweld, nog afgezien van seksueel geweld, minstens 934 doden en 684 gewonden en vonden er 680 ontvoeringen in Port-au-Prince plaats, onder meer in de voorsteden Cité Soleil en Croix-des-Bouquets.
foto screenshot Facebook
