Het probleem is niet alleen dat we een probleem hebben, maar dat we het ook niet oplossen.
Het Belgische begrotingstekort stevent af op een apoclyptische ontwikkeling. Het tekort zal stijgen van 3,5 procent van het bruto binnenlands product (bbp) in 2022 naar 4,9 procent dit jaar en in 2024. Zo lezen we in de krant ‘De Tijd’. Tegen 2025 zal het tekort zelfs een verontrustende 5 procent van het bbp bereiken, alleen Slovakije doet het nog slechter in de eurozone.
In Europa is België een probleemland geworden, klaar voor het strafbankje. De recent gepresenteerde economische vooruitzichten van de Europese Commissie onthullen dat de zuidelijke probleemlanden, bekend als de 'Club Med', wel stappen ondernemen om het begrotingstekort te verminderen, en wij niet. Italië, bijvoorbeeld, zal het tekort zien dalen van 5,3 procent van het bbp dit jaar naar 4,4 procent in 2024 en 4,3 procent in 2025. Frankrijk, met een tekort van 4,8 procent dit jaar, volgt de Italiaanse trend in de komende twee jaar. Het Spaanse tekort daalt van 4,1 procent dit jaar naar 3,2 procent in 2024 en 3,4 procent in 2025.
Duitsland en Nederland, de zuinige buren, blijven - ondanks de begrotingsoverschrijdingen - onder de drempel van 3 procent van het bbp.
De Europese Commissie zendt de ene waarschuwing na de ander richting Brussel en wijst op de stijgende rentelasten en de indexering van overheidslonen en sociale uitkeringen als oorzaken van een aanzienlijke stijging van de uitgaven ten opzichte van het bbp.
De Belgische regering dacht voor 2024 met een tekort van 4,6 procent van het bbp te kunnen landen. De Europese Commissie voorspelt een tekort van 4,9 procent. Het verschil komt voort uit de veel conservatievere inschatting van de verwachte vennootschapsbelastinginkomsten door de Europese Commissie, wat een verschil van bijna 2 miljard euro of 0,3 procentpunt betekent.
Het echte struikelblok voor België zijn niet zozeer de inkomsten, maar de stijging van de lopende uitgaven, zoals daar zijn : de kosten voor gezondheidszorg en pensioenen als gevolg van de vergrijzing, en de stijgende rentelasten. En dus steven het heilig land der vaad'ren in 2025 af op een tekort 5 procent van het bbp.
Laten we niet vergeten wat we nog een ander groot probleem hebben: verkiezingen. Met de ontwerpbegrotingen die nog moeten worden goedgekeurd, lijkt het niet onwaarschijnlijk, maar uitgeloten dat er in 2024 fundamentele aanpassingen komen. We krijgen met andere woorden – zonder correctie – tegen de lente van volgend jaar een onvoldoende voor begrotingsperspectieven en komen zo op het Europese strafbankje, meteen na de verkiezingen en tijdens het Belgische EU-voorzitterschap.
Wat daar de gevolgen zullen zijn, durven nu nog niet in te schatten.
