België is wereldkampioen sociaal vangnet.
Ons land streeft naar een tewerkstellingsgraad van 80 procent. Dat is nodig om de boekhouding van België te doen kloppen, zeg maar. Nu geven we als land – ondanks dat we meer belastingen innen dan wie ook – meer uit dan er binnenkomt. Een van de uitgaven die zwaar doorwegen, is de sociale zekerheid. Ondanks alle lapmiddelen van Vivaldi om die naar beneden te krijgen, blijft het dweilen met de kraan open. Door de kost van de langdurig zieken, zijn de pogingen van de regering-De Croo om de factuur van de sociale zekerheid niet te laten ontsporen een nuloperatie. België telt op dit moment meer dan 500.000 Belgen die lange tijd thuis zitten ziek te zijn. In 2008 waren er dat nog maar 250.000.
John Crombez – in een vorig leven voorzitter van de Vlaamse socialisten – vindt als onderzoeker van UZ-Gent drie oorzaken.
1. Strengere pensioenmaatregelen veroorzaken telkens een nieuwe golf van langdurig zieken. Dat was eind 2005 zo, toen Verhofstadt het brugpensioen verstrengde, en dat was in 2013-2014 zo toen de regering strengere pensioenmaatregelen nam.
2. Steeds meer jonge vrouwen worden langdurig ziek. In heel de westerse wereld blijkt 2014 een kantelpunt te zijn. Een kleine 40 procent van alle arbeidsongeschikten zit thuis omwille van een psychische stoornis. Bovendien is meer dan twee derde van wie lijdt aan een burn-out of depressie is een vrouw. “Sociale media worden vaak als reden aangehaald”, aldus Crombez in ‘Het Laatste Nieuws’. “Het zou de druk en prestatiedrang op veel mensen verhoogd hebben, wat voor een toename van angststoornissen gezorgd zou hebben.”
3. Combrez weet het niet. Opgeteld zouden twee bovenstaande oorzaken ongeveer 425.000 langdurig zieken veroorzaken. Het waarom van de 75.000 kennen we niet. “Het is nodig dat we die reden vinden, want anders kunnen we het beleid er niet op aanpassen", aldus Combrez.
Wetenschapper Combrez vindt dat de maatregelen die minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke (Vooruit) nam om langdurig zieken sneller terug aan het werk te krijgen, een goede eerste stap waren. Nu ja, Crombez was niet voor niets voorzitter van Vooruit die toen nog niet Vooruit noemde. Hij vindt wel dat het niet voldoende is en doet enkele suggesties: De nutteloze administratieve overlast moet drastisch naar beneden, en werkgevers moeten flexibeler zijn zodat werknemers veel meer in staat zijn om hun werkweek zelf in te delen, en hun gezinsleven en vrije tijd beter kunnen combineren.
De vraag is of dat een wetenschappelijk idee is, of het politiek ideetje van een socialist.
