De fraudezaak van de gevallen beursgoeroe Jean-Pierre Van Rossem werd nooit grondig uitgevlooid.
"Waar heel veel mensen al twee jaar zaten op te wachten, is gebeurd. Ik ben op mijn bek gevallen”, verklaarde beursspeculant Jean-Pierre Van Rossem in 1990. Op 5 juni zouden, nog steeds volgens Van Rossem, malafide makelaars met zijn geld met de noorderzon zijn verdwenen. Dit geld zou in Curaçao en Irak (!) terecht zijn gekomen.
Het verlies dat Jean-Pierre Van Rossem en zijn partners leden na de mogelijke oplichting door een Amerikaanse bende, bedraagt dan 10 miljard frank (250 miljoen euro). Van Rossem zelf verloor ongeveer 2,5 miljard frank, de rest is geld van zijn cliënteel.
Het vreemde verhaal heeft wortels in West-Vlaanderen. Reeds in september 1989 voerden Van Rossem en Roland Vanden Avenne gesprekken over grote plannen. Op 20 september 1989 maakte Lieven Nachtergaele, gewezen boekhouder van de groep Vanden Avenne en op dat moment met zijn vennootschap NV Nadir Consult onafhankelijk raadgever, een nota onder de titel “Suisse”. Hij tekende daarin een mogelijke participatie uit in de overname van een Zwitserse bank. Tijdens het gerechtelijk onderzoek later geeft Vanden Avenne volgens De Tijd toe “dat daarover werd gesproken, maar de zaak werd nooit geformaliseerd”.
Uit diverse stukken blijkt duidelijk dat rond de jaarwende 1990-1991 het dossier-Van Rossem in een stroomversnelling terechtkwam.
Op donderdag 28 juni 1990 werd Van Rossem een eerste keer gearresteerd op vraag van het parket van Antwerpen. De Tijd: “Tijdens het voorarrest voerde Roland Vanden Avenne twee stortingen door, voor in totaal 82 miljoen frank (zowat 2 miljoen euro). Het ging daarbij om geld dat werd geleend bij Paribas. Het geld werd blijkbaar gebruikt om gedupeerde beleggers uit te betalen.” Van Rossem kwam vrij op 14 augustus van dat jaar.
In november 1990 bevestigde de Luxemburgse fiduciaire Rutlegde, Tabery, Wilson 120.000 frank (3.000 euro) te hebben ontvangen van de neven Vanden Avenne. De Tijd: “Vermoedelijk werden met dit bedrag de holdings Tuscany Equities Corporation en Société Rotempe Finance Corporation overgenomen.” De identiteit van die holdings is niet bekend, maar de lage overnameprijs doet volgens Albert Mahieu vermoeden dat het gaat om holdings naar Panamees recht. (zie helemaal onder) In een nieuw boek over een andere zaak krijgen we meer details.
Begin 1991 ontwierp Lieven Nachtergaele, tot augustus 1989 hoofd van de administratie van de groep Vanden Avenne, een constructie waarbij geld van beleggers van Van Rossem anoniem zou worden gerepatrieerd vanuit Curaçao.
In 1992 legt Van Rossem zelf een link met de familie De Clerck (Beaulieu). Ontvangen subsidies werden in andere bedrijven geïnvesteerd zodat ook daarvoor subsidies konden worden bekomen. Deze "recyclage” verliep volgens Van Rossem via bankrekeningen in Libanon, Panama, Curaçao en Chili. In totaal werd de overheid volgens Van Rossem op deze wijze voor 40 miljard opgelicht (1 miljard euro). Voor Van Rossem is de CVP (cd&v) de grote schuldige. Later zal ook de cd&v het gerechtelijk onderzoek remmen.
Twee jaar later raakt bekend dat Van Rossem in de periode 1989-1990 veel voor de beleggersgroep Vanden Avenne-Vande Vyvere gewerkt heeft. In totaal belegde Van Rossem meer dan 2,4 miljard frank voor hen, geld dat door hen op notoriteit werd ontleend bij de Bank van Roeselare en Paribas. Op 200 miljoen frank na werd dat geld volledig teruggestort.
Bij een huiszoeking in maart 1991 bij die boekhouder van Vanden Avenne werden al twee belangrijke stukken in beslag genomen. Daaruit bleek dat de boekhouder een operatie voorbereidde waarbij een belangrijk bedrag zou worden gerepatrieerd vanuit Curaçao naar België. Om dat zo discreet mogelijk te laten verlopen, werd ervoor gekozen de operatie te laten verlopen tussen advocaten.
Op vraag van Brussels onderzoeksrechter Johan Vlogaert legde een van die advocaten 3 dossiers voor: Roland Vanden Avenne, (diens neef) André Vanden Avenne en Lieven Nachtergaele (de boekhouder). In het verslag van de huiszoeking staat: “De bovengenoemde dossiers worden voorgelegd aan de heer Bevernage die er inzage van neemt. Vervolgens geven wij de opdracht enkel het dossier Nachtergaele in beslag te nemen.” Dat is verrassend.
En dan is er de vennootschap IBAC op Curaçao. (zie helemaal onder) Hoe belangrijk is de rol die deze Antilliaanse holding IBAC vervult in het verhaal van Van Rossem? Moest het beleggersgeld effectief via deze weg verdwijnen? Een aantal nota's gemaakt door die financieel expert Lieven Nachtergaele, toendertijd werknemer van de groep Vanden Avenne, wijzen op het bestaan van een duistere (en nooit uitgeklaarde) geldstroom tussen België en het eiland Curaçao op de Nederlandse Antillen.
IBAC staat voluit voor International Business Advisory Consultants NV. Dat is zo ongeveer de enige zekerheid die er bestaat omtrent dit duister vehikel.
Opmerkelijk: Albert Mahieu - die eerder werkte voor Van Rossem - richtte in 1992 het vehikel Ibac Services Cy Ltd op. Deze vennootschap draagt precies dezelfde naam als de vennootschap in Curaçao die een deel van de Van Rossem-fondsen zou hebben beheerd.
En dan is er de vennootschap Parcifal. (zie helemaal onder) Ook Van Rossem zelf omschrijft Parcifal als de sleutelholding in het hele verhaal. Volgens Mahieu was Parcifal het vehikel dat was gebruikt om de miljarden van de beleggers vanuit Curaçao weg te sluizen naar “de bazen” achter Van Rossem. Die bazen waren daarbij volgens de Brusselse financier respectievelijk textielgigant Roger De Clerck van de groep Beaulieu (die 51 % van Parcifal zou controleren) en Roland Vanden Avenne (met 49 % van Parcifal).
In 1994 blijven tijdens het proces rond de gevallen beursgoeroe Jean-Pierre Van Rossem de merkwaardige feiten zich opstapelen. Zo moest voorzitter Kathy Allegaert vaststellen dat er stukken uit haar dossiers waren verdwenen.
Tegelijk is er ook een getuigenis van Michel Rosier, dan directeur bij het veevoederbedrijf Vanden Avenne Ooigem. Dat bedrijf is eigendom van Walter Vanden Avenne, broer van Roland. De onlangs overleden Walter Vanden Avenne heeft zich altijd gedistantieerd van de zaak-Van Rossem.
Rosier stelde dat volgens hem boekhouder Nachtergaele de constructie had opgezet in opdracht van Van Rossem om precies het geld van Vanden Avenne te ontvreemden.
Volgens de excentrieke Brusselse zakenman Albert Mahieu is het gerechtelijk onderzoek dat in Antwerpen werd gevoerd rond de malafide praktijken van gewezen beursgoeroe Jean-Pierre van Rossem daarentegen doelbewust gemanipuleerd door hoge parketmagistraten van Antwerpen. Alles was erop gericht Van Rossem als zondebok te doen fungeren, terwijl zijn opdrachtgevers in West-Vlaanderen buiten schot werden gehouden.
Van Rossem werd in december 94 door de correctionele rechtbank van Antwerpen veroordeeld tot vijf jaar effectieve celstraf. Het vonnis werd door het Hof van Beroep te Antwerpen eind september 96 bevestigd.
Volgens Mahieu heeft het parket doelbewust verwaarloosd te onderzoeken op welke wijze 362 miljoen dollar, afkomstig van de beleggers, werd afgeleid naar Curaçao. In dat verband waren nochtans documenten in beslag genomen en in een verzegelde enveloppe gestopt. De zegels werden later op onwettelijke wijze verbroken. Bij die gelegenheid verdwenen bewijsstukken in verband met de Curaçao-piste. Volgens Mahieu legde de Antwerpse onderzoeksrechter Gregoir beslag op een Zwitserse rekening (op naam van Van Rossems zoon Nicolas) waarop zich 171 miljoen dollar bevond, maar van de inbeslagname is in het dossier geen spoor terug te vinden.
Belangrijk volgens Mahieu is vooral de wijze waarop de zakenrelaties Vande Vyvere en Vanden Avenne - ondanks de miljarden franken die zij bij Van Rossem hadden belegd - systematisch buiten schot werden gehouden. (zie helemaal onder)
Vlak voor zijn overlijden geeft Van Rossem nog een opmerkelijk interview. De verrassing is dat Van Rossem bevestigt dat de koninklijke familie geld bij hem belegd zou hebben via Fernand ‘Freddy’ Estenne, een natuurlijke zoon van Leopold III of Albert I en dus een halfbroer van Boudewijn en Albert (in het eerste geval).
Het ging volgens Van Rossem om miljoenen dollars. ‘De helft van die intresten ging naar de Zwitserse rekening van Estenne, de andere helft was voor de koninklijke familie’, bevestigde Van Rossem.
Het verhaal van de gevallen beursgoeroe houdt steek. Eind 1991 had Estenne een vergadering met Van Rossem. Deze laatste kreeg toen de raad om te zwijgen. De koninklijke vennootschap die waarschijnlijk gebruikt werd om te beleggen bij Van Rossem was Galatsi Royal Business Inc. Die schermvennootschap werd in 1987 opgericht in Panama.
Dat het koningshuis eind jaren tachtig bij Van Rossem terechtkwam is geen toeval. De koninklijke familie zat op dat ogenblik immers op een pak liquiditeiten via de verkoop van het pakket aandelen in de Generale Maatschappij. De verkoop van zowat 4 procent van die aandelen verliep via een Zwitserse vennootschap.
Volgens Noël Vaessen zou David Verney zijn halfbroer Albert II in contact gebracht hebben met beursgoeroe Van Rossem. Ludwig Verduyn, eigenaar van Actua tv, suggereert in zijn biografie over Van Rossem een mogelijke piste. Midden november 1989 belegt de Panamese holding Galatsi Royal Business Inc. 10 miljoen euro in Moneytron, het beursvehikel van Van Rossem. Volgens Verduyn werd bij een huiszoeking in het dossier Moneytron ‘een belangrijke relatie met het koninklijk paleis ontdekt’.
Die koninklijke piste kan een bijkomende reden zijn waarom het gerechtelijk onderzoek naar de fraude van Van Rossem nooit tot op het bot werd uitgevoerd.
foto screenshot Financial Age YouTube
