Onbekende dader riskeert twee jaar cel en dat is – als het effectief is – meer dan Pichal.
Het Antwerpse gerechtsgebouw kostte in 2005 zo’n 252 miljoen euro. Dat was – een schandaaltje destijds – bijna de helft meer dan de 162 miljoen euro waarop het geraamd was. Het is dan ook zonde van het geld dat er recht wordt gesproken met urine vóór het gebouw.
Het proces Pichal raakt een gevoelige snaar in de samenleving. Maar we zijn het aan onszelf verplicht dat alleen rechters – en alleen zij – het recht hebben om te vonnissen. Als we ons daar niet aan houden dan ligt de weg naar ongecontroleerde wraak open. Of – om de woorden van Ricky Gervais te gebruiken: “Het is niet omdat je verontwaardigd bent, dat je gelijk hebt."
Die ochtend op de trappen van het vlinderpaleis
De ochtend van 16 december, een dag zoals elke andere mediageile rechtbankdag. Sven Pichal, voormalige radiopresentator, loopt – geflankeerd door zijn advocaat Walter Damen- de trappen van het Antwerpse gerechtsgebouw op. Een meute journalisten wachten hen op. Maar nog voor Pichal de draaideur van het Vlinderpaleis bereikt, wordt hij door een onbekende man bespoten met urine. De urinegooier – een ruige vijftiger met grijze baard, dreadlocks en gekleed in een camouflagebroek – wandelt daarna stoïcijns weg.
“Wat voor manieren zijn dat nu?”
Walter Damen reageerde verontwaardigd: “Wat voor manieren zijn dat nu?” Maar de dader, gewapend met een Lidl-zakje in de hand en een overdosis onverschilligheid, riep terug: “Het boeit me niet!” Vervolgens verdween hij kalm en zonder enige haast uit het zicht. Voorbijgangers en journalisten, die alles op camera vastlegden, keken verbijsterd toe. Niemand waagde het de man tegen te houden.
Jacht op de urinegooier
De identiteit van de dader is nog altijd niet bekend. De Antwerpse politie onderzoekt de zaak en gebruikt beelden van aanwezige media om de man op te sporen. Het parket heeft de aanval scherp veroordeeld en onderzoekt welke aanklachten mogelijk zijn. “Dit gedrag is niet alleen degoutant, maar volledig onaanvaardbaar,” aldus parketwoordvoerder Kristof Aerts.
De man riskeert een reeks aanklachten, waaronder slagen en verwondingen. Pichal mag dan wel fysiek ongedeerd blijven, het gooien van urine wordt beschouwd als een aantasting van de fysieke integriteit. De straf voor zulke feiten varieert van acht dagen tot zes maanden gevangenisstraf, en een geldboete tussen 208 en 4.000 euro.
Twee jaar cel
De dader kan ook vervolgd worden onder Artikel 328bis van het strafrecht, dat het verspreiden van stoffen die angst of paniek veroorzaken strafbaar stelt. Dit wetsartikel werd eerder al toegepast tegen zogenaamde “coronaspuwers”, die in 2020 opzettelijk anderen bespuugden met de dreiging van besmetting. Als dit artikel wordt toegepast, kan de urinegooier een maximale gevangenisstraf van twee jaar krijgen, plus een boete tot 4.000 euro. Dat is in theorie meer dan Sven Pichal.
We hebben zo’n flauw vermoeden dat dat voor velen moeilijk te verteren valt.
“Het hek van de dam”
Voor advocaat Walter Damen is het incident een symptoom van een verontrustende trend in de maatschappij. “Als mensen om wat voor reden dan ook het heft in eigen handen beginnen nemen, is het hek van de dam,” waarschuwde hij. Volgens Damen heeft Pichal zijn fouten erkend en zijn straf geaccepteerd, maar is het onaanvaardbaar dat anderen denken dat ze boven de wet staan.
De advocaat benadrukt dat hij burgerlijke partij zal stellen als het tot een rechtszaak komt. Toch weigert hij extra beveiligingsmaatregelen voor zijn cliënt te eisen. “Ik doe dit werk al 28 jaar en heb nog nooit zoiets meegemaakt, maar dat betekent niet dat we nu in een overbeveiligde maatschappij moeten gaan leven,” aldus Damen. “Er is beveiliging binnen het gerechtsgebouw, maar dit incident gebeurde buiten, op de trappen. Als we overal camera’s en bewaking moeten plaatsen, waar eindigt dat dan? Bovendien kost dat de maatschappij een fortuin.”
Publieke opinie op scherp
Het incident heeft de publieke opinie verder gepolariseerd. Voorstanders van de urinegooier zien hem als een held van de natie en zien de actie als een symbolische daad tegen een veroordeelde die volgens hen niet zwaar genoeg gestraft wordt. Tegenstanders beschouwen het als een gevaarlijke precedent: als dergelijke acties ongestraft blijven, riskeert elke publieke figuur een doelwit te worden van lynchacties.
“Het recht mag nooit vervangen worden door wraak”
Voor Pichal zelf was het incident zonder meer een nieuw dieptepunt in een toch al tumultueuze periode. “Hij aanvaardt zijn straf en wil verder met zijn leven,” benadrukt Damen. Maar of de samenleving hem die kans zal geven, blijft voorlopig een open vraag.
Hoe dan ook, de urinegooier zal het vroeg of laten mogen komen uitleggen in de rechtszaal. Hij weze gewaarschuwd, want hij riskeert twee jaar cel. Damen vatte treffend samen waarom we acties als deze niet mogen toejuichen: “Dit soort gedrag is een gevaar voor ons allemaal. Het recht mag nooit vervangen worden door wraak.”
Wat denk jij?
