Van ambitie naar pragmatiek: het uitdoven van lage-emissiezones, een later verbod op verbrandingsmotoren en een soepeler renovatieplicht.
De Vlaamse formatie-onderhandelingen lijken het groene beleid van de vorige regering te laten verdwijnen als sneeuw voor de zon. De drie toekomstige coalitiepartners, N-VA, Vooruit en CD&V, spelen met de gedachte om lage-emissiezones (LEZ) te dempen en geplande strengere regels voor verbrandingsmotoren uit te stellen. Volgens de klimaatgekkies van de vorige regering zijn deze hervormingen noodzakelijk om Vlaanderen op koers te houden voor de klimaatdoelstellingen. De huidige formateurs lijken daar echter een andere mening over te hebben.
Klimaatambities onder druk door uitstel en versoepeling
De discussie rond het verbod op verbrandingsmotoren is al een hot topic. Waar de vorige Vlaamse regering vastbesloten was om in 2029 de verkoop van nieuwe diesel-, benzine- en hybridewagens te verbieden, schuift de nieuwe formatie deze maatregel door naar 2035. De verstrenging van de renovatieplicht lijkt eveneens te worden afgezwakt. Het lijkt erop dat gezinnen meer ademruimte krijgen om de energieprestatie-eisen te halen, of misschien zelfs dat de einddoelstelling van een EPC-label A voor elke woning in 2050 verandert in een meer haalbare B. De investeringen om van een B naar een A te gaan worden door de onderhandelaars als ‘enorm’ en ‘minder rendabel’ gezien. Kortom: een flinke knauw voor de klimaatambities.
Beperkingen op de lage-emissiezones: een slappe start
De lage-emissiezones in Gent en Antwerpen – voorlopig de enige in Vlaanderen – staan ook op de schop. De plannen om de regels strenger te maken, zoals het verbod op dieselwagens met euronorm 5 vanaf 2026, worden mogelijk op de lange baan geschoven. De onderhandelaars hopen dat Vlaanderen zijn luchtkwaliteitsdoelen toch zal halen dankzij de toegenomen elektrificatie van voertuigen. De vraag is of deze strategie niet een voorbeeld is van het afschuiven van verantwoordelijkheid voor de milieudoelen die de regio zichzelf heeft opgelegd.
Onderwijs en welzijn: een strijdtoneel van botsende visies
Op andere terreinen worden de verschillen tussen de partijen nog pijnlijker zichtbaar. Vooruit houdt vast aan gratis schoolmaaltijden, terwijl CD&V en N-VA hun tanden zetten in onderwijsbeleid. De N-VA wil de centrale toetsen uitbreiden en eindtermen invoeren voor kleuteronderwijs, iets waar CD&V zich fel tegen verzet. CD&V pleit juist voor meer autonomie voor schooldirecties bij het besteden van overheidsgeld.
Op het vlak van lokale besturen heeft CD&V ook geen trek in de verplichte fusies van gemeenten met minder dan 40.000 inwoners die N-VA voorstelt. En in de domeinen van milieu en waterkwaliteit dreigt de partij opnieuw in de verdediging te moeten, met N-VA en Vooruit die aandringen op strengere regels voor landbouwers.
Afwachten wat de toekomst brengt
Met de formatie die op zijn einde lijkt te komen en een definitieve deal die pas eind augustus – als alles meezit – op tafel ligt, lijkt het erop dat Vlaanderen een periode van beleidsmatige zwabbering tegemoet gaat. Of de beoogde versies van verzwakte milieumaatregelen en beleidsspecifieke veranderingen echt gaan doorzetten, zal afhangen van hoe stevig de formateurs hun compromis kunnen vasthouden. In ieder geval lijkt de weg naar een groene toekomst geplaveid met pragmatiek en een stevige portie politieke onderhandelingen.
(Foto: PD)
