Wat is wetenschap? Het lijkt een rare vraag nu we midden de vierde vermaledijde coronagolf zitten, maar het is toch een belangrijke vraag aangezien politici overal beroep doen op dergelijke experts om de tanker doorheen de coronastorm te loodsen. En aangezien die tanker al een paar keer met grote schokken vastgelopen is op een zandbank, moeten we die fundamentele vraag over de wetenschap stellen.
Farmaceuten hebben in snel tempo klassieke vaccins (AstraZeneca en J&J) of mRNA-‘vaccins’ (BioNTech/Pfizer en Moderna) ontwikkeld. Op basis van de eerste resultaten eind vorig jaar werd gehoopt dat die vaccins Covid-19 zouden tegenhouden. Vandaag blijkt uit gegevens van de echte wereld dat dit niet klopt.
Wetenschappers die in het begin van het jaar gesteld hebben dat we door massale vaccinatie uit de coronacrisis zouden geraken, hebben toen geen wetenschappelijke uitspraak gedaan, maar deden een gok. Een gok op basis van wetenschappelijke elementen, maar desalnietemin een gok. Die wetenschappers hebben hun kennis over andere virussen en vaccins gebruikt om een voorspelling of gok te doen over een totaal nieuw en ongekend virus waarvan we vandaag nog niet eens de oorsprong kennen.
Volgens het falsificationisme van Karl Popper waren die uitspraken van televisievirologen toen niets meer dan werkhypothesen die vandaag volledig weerlegd zijn. Door die falsifieerbaarheid van een hypothese kunnen we dan ook spreken van een echte wetenschappelijke theorie, juist omdat ze openstaat voor weerleggingspogingen. Dat bijvoorbeeld in tegenstelling tot overtuigingen die niet weerlegd kunnen worden.
Dat betekent niet dat die televisievirologen geen echte wetenschappers zijn. In hun echte werk zijn ze dat zeer zeker. Of daar gaan we tenminste van uit. Van Pfizer dachten we ook dat ze de fase-III studie correct hebben uitgevoerd tot een klokkenluidster via The BMJ bewees dat een onderaannemer de gegevens vervalst heeft.
Op televisie bij het begin van een crisis met een ongekend virus stellig beweren dat een bepaalde strategie zeker zal werken, heeft niets maar dan ook niets met wetenschap te maken, maar met gokken. Er werd gegokt op het scenario dat de vaccins - ondanks kennis over het tegendeel aangezien het om een respiratoir virus gaat - wel vaccinale immuniteit zouden opleveren. Vandaag is gebleken dat dit een illusie is.
Burgers moeten daar ook een klein beetje begrip voor opbrengen. Van een wetenschapper wordt op tv duidelijkheid verwacht. Die persoon kan moeilijk stellen dat aan een (voorwaardelijke) uitspraak zes onderliggende voorwaarden verbonden zijn die alle vervuld moeten zijn. Dat is nu eenmaal het format van de programma’s op tv. Het zijn geen publicaties in Science of Nature.
Voor de echte wetenschap is dat een pluspunt aangezien een werkhypothese - niets meer dan dat - toen werd gelanceerd en vandaag werd doorgeprikt. Zo werkt echte wetenschap. Dat is frustrerend voor de meeste burgers, maar daar is niets aan te doen. En zo gaat echte wetenschap ook vooruit. Ten koste van het ego van wetenschappers die op tv aan het gokken waren.
