“Mails met dreigementen, oproepen tot ontslag en zelfs fysieke bedreigingen.”
Het klonk als een donderslag bij heldere hemel toen de lokale partij STIP+ uit Izegem aankondigde een coalitie te vormen met Vlaams Belang. Twee dagen later was het al afgelopen met die ‘ambitieuze samenwerking’, geveld door een golf aan bedreigingen en intimidatie. De teleurstelling bij Vlaams Belang is groot, maar het levert de partij wel de kans om nog een keer af te geven op de Belgische vorm van democratie.
Bedreigingen en druk achteraf fataal voor coalitie
STIP+ koos aanvankelijk voor een gewaagde coalitie met Vlaams Belang en trok daarmee veel media-aandacht. De vreugde was echter van korte duur. De partij moest al snel buigen onder een lawine aan bedreigingen en druk vanuit diverse hoeken, wat leidde tot een snelle breuk. “Mails met dreigementen, oproepen tot ontslag en zelfs fysieke bedreigingen,” verduidelijkte STIP+ in een verklaring, die benadrukte dat deze escalatie de veiligheid en het welzijn van hun leden in het gedrang bracht.
Van Grieken in het offensief
Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken reageerde furieus: “Dat het anno 2024 nog steeds mogelijk is om via intimidatie een democratisch gekozen samenwerking met Vlaams Belang te torpederen, toont het failliet van het politieke systeem aan.” Volgens Van Grieken ligt het probleem bij een politieke elite die er alles aan doet om Vlaams Belang uit te sluiten. “Dit is een gitzwarte dag voor de democratie,” fulmineerde hij. Hij bestempelde de situatie als een duidelijk signaal dat het cordon sanitaire niet alleen een symbolische maar een harde, systematische uitsluiting is.
Politieke munitie, maar welk effect?
De politieke gevolgen blijven niet uit: Vlaams Belang zal het incident in Izegem nu waarschijnlijk inzetten als bewijs van de aanhoudende weerstand tegen hun partij. Politicoloog Nicolas Bouteca wijst erop dat dergelijke incidenten het beeld van Vlaams Belang als de politieke paria versterken. “Door de harde aanpak en bedreigingen worden sympathisanten en samenwerkingspartners van Vlaams Belang geïsoleerd. Dit voedt het idee van een systeem dat angst heeft voor verandering.” Het zou zo maar eens kunnen dat de partij op korte termijn zelfs voordeel kunnen opleveren in hun communicatie naar de kiezer toe.
Coalities in Vlaanderen: waar staan ze nog aan de knoppen?
Met de val van Izegem houdt Vlaams Belang nu nog voet aan de grond in Ninove en Ranst, waarbij vooral Ninove interessant is. Daar zwaait Vlaams Belang’er Guy D’haeseleer de plak met zijn eigen lijst Forza Ninove, waarmee hij een absolute meerderheid haalde. In andere Vlaamse steden blijft het echter afwachten of de partij nog een voet tussen de deur krijgt. In Boom bijvoorbeeld krijgt Vlaams Belang een onderhandelingspositie, maar de kans dat er daadwerkelijk een coalitie komt, blijft gering. Zelfs waar potentiële partners zoals N-VA het meest compatibel lijken, zijn deze uiterst terughoudend.
Ook elders, zoals in Diksmuide en Stabroek, blijft het cordon sanitaire de mogelijke samenwerking in de weg staan. Lokale beleidsvoerders zoals Lies Laridon (CD&V) benadrukken bovendien dat het risico op het verliezen van subsidies of steun uit Brussel te groot is als Vlaams Belang aan boord wordt gehaald.
De politieke deurenkomedie in Vlaanderen blijft dus uitermate dynamisch, en per definitie niet democratisch. De vraag is nu wat het effect zal zijn bij de volgende verkiezingen; of dat de partij van Van Grieken, ondanks deze mediacampagnes, toch binnen haar grenzen blijft botsen op het Vlaamse cordon sanitaire.
