Lastige knopen en budgetkwesties nu pas echt op tafel.
De vorming van een nieuwe Vlaamse regering komt na een korte pauze weer op gang. N-VA, Vooruit en CD&V hebben nog enkele stevige discussies voor de boeg over onderwijs, welzijn en het stikstofdossier. Nu Vlaams formateur Matthias Diependaele (N-VA) terug is van zijn gezinsvakantie, gaan de onderhandelingen een cruciale fase in.
Pauze biedt ruimte, maar geen oplossingen
De onderhandelaars hebben een week ademruimte gekregen, waarin ze zich konden hergroeperen. Maar nu is het tijd om de moeilijke knopen door te hakken. Tot dusver hebben 19 thematische werkgroepen teksten voorbereid, maar de meest complexe en controversiële onderwerpen zijn doorgeschoven naar de centrale werkgroep, waar ook de partijvoorzitters deelnemen.
Op 13 augustus komt deze centrale werkgroep samen voor een praktische bespreking, gevolgd door afzonderlijke gesprekken tussen N-VA, Vooruit en CD&V. Hier zullen ook de begrotingstabellen besproken worden.
Onderwijs: de strijd om de portefeuille
Het onderwijsdossier is een heet hangijzer, met N-VA en Vooruit die beide azen op de portefeuille. De N-VA wil strengere controles op scholen en sancties voor ouders die geen Nederlands willen leren, zoals bleek uit de uitgelekte nota van huidig Onderwijsminister Ben Weyts (N-VA). Vooruit-voorzitter Conner Rousseau wil daarentegen de vrijheid van onderwijs inperken, wat tot spanningen leidt met CD&V, die de grondwettelijke vrijheid van onderwijs wil handhaven.
Welzijn en de budgettaire uitdaging
Ook de post van Welzijn, traditioneel een bastion van CD&V, staat ter discussie. De thema’s kinderopvang en gehandicaptenzorg zijn prangend, met N-VA die hervormingen voorstelt zoals het loskoppelen van zorgbudget en kinderbijslag van de ziekenfondsen. CD&V ziet hierin een aanval op het middenveld en vreest voor de stabiliteit van de sector.
Stikstof: een politieke Pandora's doos
Het stikstofdossier blijft een van de meest complexe en gevoeligste onderwerpen. Voor CD&V, met zijn sterke band met landbouworganisaties, is het cruciaal dat er geen verdere verstrengingen komen. N-VA en Vooruit staan hier dichter bij elkaar, met de mogelijkheid dat het akkoord opnieuw wordt opengebroken voor herziening.
Fusies, provincies en de bestuursstructuur
CD&V verzet zich tegen verplichte fusies van kleinere gemeenten en pleit voor het behoud van de provincies. Dit staat haaks op de voorstellen van N-VA. Het debat over de bestuursstructuur van Vlaanderen belooft daarom ook een stevig discussiepunt te worden.
Begrotingsevenwicht of flexibiliteit?
Een ander cruciaal punt is het budgettaire pad. N-VA houdt vast aan een begrotingsevenwicht tegen 2027, terwijl Vooruit en CD&V meer flexibiliteit vragen. Deze verschillen zullen ook hier leiden tot intensieve onderhandelingen.
Lange weg naar een akkoord
De dynamiek tussen de partijen varieert per thema, met N-VA en Vooruit die elkaar vinden in bepaalde dossiers, terwijl CD&V zich in andere gevallen in de hoek geduwd voelt. De verwachting is dat de vorming van een nieuwe Vlaamse regering nog de nodige tijd zal vergen. "Ik geloof niet dat we voor september al een regering hebben," zegt een onderhandelaar. Het wordt een lange zomer met nog veel hordes te nemen.
