Zwaar weer voor de Vlaamse economie.
Vlaanderen kreunt onder een golf van faillissementen zoals we die nog niet eerder hebben gezien. Met 4.275 bedrijven die in de eerste acht maanden van dit jaar de boeken hebben moeten neerleggen, breekt het Vlaams Gewest een triest record. Deze faillissementsgolf zorgt voor het verlies van 10.873 jobs, en helaas is er weinig zicht op beterschap. Toch willen de meeste economen niet meteen het einde van de economische wereld aankondigen.
Een gitzwarte lijst van slachtoffers
De lijst van bedrijven die dit jaar het loodje legden, leest als een droevige eregalerij van eens succesvolle namen. Game Mania, de geliefde keten voor gamers, moest haar deuren sluiten. Carpetright, specialist in vloerbekleding en raamdecoratie, wist niet langer te overleven. En zelfs vertrouwde namen zoals schoenen- en kledingwinkel Bristol en kledingketen Esprit konden de storm niet trotseren. Dit is geen toevallige dip; het aantal faillissementen onder kleinhandelszaken in Vlaanderen nadert met 367 gevallen het record van 374 faillissementen uit 2015.
“Die bedrijven hebben eerst de coronacrisis moeten doorstaan en zagen vervolgens hun loon- en energiekosten de pan uit rijzen,” analyseert Stefan Van Rompaey, retailspecialist bij Retail Detail in ‘Gazet van Antwerpen’. “Daarbovenop torsten ze de zware last van fysieke winkels die steeds minder klanten trekken door de populariteit van online shoppen. In zo’n wankele situatie kan zelfs een kleine tegenslag of verkeerde beslissing fataal zijn.”
Moordende concurrentie
Voor de kledingwinkels kwam daar nog eens extra druk bij in de vorm van moordende concurrentie van goedkope Chinese webshops zoals Temu en Shein. Carpetright, daarentegen, verloor terrein door gebrek aan vernieuwing en een falend zakenmodel, terwijl Game Mania vastzat aan fysieke spelletjes, terwijl de wereld massaal overschakelde naar digitale downloads.
Zwaar weer voor Vlaamse economie
Hoewel de retailsector zwaar getroffen is, zijn ook andere sectoren niet gespaard gebleven. De bouw-, transport- en dienstensectoren noteren hun hoogste aantal faillissementen ooit. Zelfs garagehouders voelen de hete adem van de crisis, vooral omdat elektrische wagens minder onderhoud vergen dan hun benzine- en dieseltegenhangers. Het probleem is breed en diepgaand.
Lichtpuntjes
Maar er zijn ook lichtpuntjes. De stijging van het aantal faillissementen is aan het vertragen. In de eerste acht maanden van 2023 lag het aantal faillissementen in Vlaanderen 14 procent hoger dan in dezelfde periode in 2022. Dit jaar zien we een stijging van ‘slechts’ 5 procent. Bovendien heeft de Europese Centrale Bank de beleidsrente verlaagd, wat lenen en investeren goedkoper maakt, wat mogelijk verlichting kan bieden.
De pijnpunten
Hoewel een volledige economische catastrofe voorlopig uitblijft, zijn er genoeg hindernissen die de weg naar herstel bemoeilijken. De inflatie is al flink gedaald, en onze economie blijft, zij het bescheiden, groeien. Een echte afgrond is er niet in zicht, maar er zijn wel tal van uitdagingen die op ons pad liggen.
1. Angst voor jobverlies groeit
Uit recente cijfers van de Nationale Bank blijkt dat de angst om de job te verliezen bij Belgische consumenten toeneemt. Dat komt waarschijnlijk door de aanhoudende stroom van slecht nieuws over faillissementen. Dit verminderde vertrouwen zorgt ervoor dat mensen meer gaan sparen en minder consumeren, wat weer een negatief effect heeft op de economie.
2. Dreigende bezuinigingen
Europa vraagt ons land om ingrijpende bezuinigingen door te voeren vanaf 2025. Politici die momenteel proberen een nieuwe regering te vormen, dansen nog rond de hete brij, maar vroeg of laat zullen ze die besparingen moeten doorvoeren. De onzekerheid die hieruit voortvloeit, helpt het consumentenvertrouwen zeker niet vooruit.
3. Chinese concurrentie drukt hard door
De chemiesector in Antwerpen, een van de belangrijkste economische motoren van de regio, krijgt zware klappen door de concurrentie van Aziatische bedrijven. De export is met 18 procent gedaald, de omzet met 14 procent.
4. Politieke traagheid
Tot slot lijken de politieke onderhandelaars die moeten zorgen voor een nieuw economisch beleid, allesbehalve gehaast. De Vlaamse regeringsonderhandelingen slepen al maanden aan, en ook een nieuwe federale regering lijkt nog lang niet in zicht. Zolang de politieke onzekerheid blijft duren, blijft een duurzaam economisch herstel moeilijk te verwezenlijken.
Een lange weg naar herstel
Hoewel de economische cijfers niet direct wijzen op een totale ineenstorting, is de weg naar herstel bezaaid met hindernissen. Van jobonzekerheid en bezuinigingen tot bikkelharde concurrentie en politieke besluiteloosheid, het is duidelijk dat de Vlaamse economie een uitdagende periode tegemoet gaat. De lichtpuntjes zijn er, maar het zal inspanning en tijd vergen om die weer te laten stralen.
(Foto: Pixabay)
