We herinneren ons allemaal de harde beelden van de protesten in Wit-Rusland vorig jaar. Veel van de verhalen en beelden van mishandelde betogers kwamen naar buiten via Nexta (spreek uit: nechta), een kanaal dat via de Telegram nieuws verspreidt. "In de gevangenissen is het de hel", vertelde Nexta-hoofdredacteur Roman Protasevitsj toen aan het Nederlandse Nieuwsuur. "Er zijn verhalen over martelingen. Mensen die met gebroken benen weer naar buiten zijn gekomen."
De Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko controleert en censureert de meeste media in zijn land, maar Nexta blijft dan via Telegram non-stop beelden en verhalen verspreiden die mensen zelf opsturen. Het kanaal is dan bijna twee miljoen volgers tijdens de protesten een belangrijke bron van informatie voor veel Wit-Russen en buitenlandse media.
Zelfs tijdens de driedaagse internet-lockdown van 2020 bleef het kanaal online. "Alleen Telegram werkte nog, weliswaar met problemen, maar het werkte", vertelde Protasevitsj. "En zo heeft de regering Nexta dus zelf het belangrijkste platform gemaakt voor nieuws over de demonstraties."
Protasevitsj kreeg volgens de NOS veel heftig materiaal binnen van de protesten zelf, waarbij de oproerpolitie keihard ingrijpt. "De afgelopen dagen was het echt afschuwelijk. Denk aan zwaarbewapende troepen die granaten gooien en schieten op mensen die protesteren tegen de verkiezingsuitslag."
Nexta-hoofdredacteur Protasevitsj heeft Minsk dan ontvlucht en werkt vanuit het Poolse Warschau. Hij merkte dat er in Wit-Rusland steeds meer druk op hem en zijn drie mede-beheerders werd uitgeoefend door de regering.
"Een teamlid werd bijvoorbeeld aangehouden bij de grens omdat hij zogenaamd marihuana op zak had. Dat was gewoon in zijn zak gestopt. Vervolgens verschenen er speciale agenten in de buurt van mijn huis. Dat was voor mij reden om te verhuizen."
Vanuit Warshau werkt hij nu dag en nacht aan Nexta. "Ik maak dagen van soms wel twintig uur, dus ik ben best wel moe. Maar ik voel me heel erg verantwoordelijk voor wat er nu in Wit-Rusland gebeurt. Het is nu heel erg belangrijk om wereldwijd het nieuws te verspreiden over wat er in mijn land aan de hand is."
Gisteren is Protasevitsj met een list naar Wit-Rusland gebracht. De internationale gemeenschap zal verontwaardigd roepen dat dit niet kan, maar Loekasjenko zal niet buigen. De enige die iets kan zeggen, is de Russische bondgenoot Poetin. Wit-Rusland is immers een lastige, maar trouwe bondgenoot van Rusland. Maar waarom zou Poetin zijn collega berispen?
