In 2021 vond een gesprek plaats tussen de Vaste commissie voor Buitenlandse Zaken van de Tweede Kamer en een persoon die zich uitgaf voor een stafid van de Russische oppositieleider Aleksey Navalny.
De buitenlandcommissie van de Tweede Kamer dacht een zoomgesprek te hebben met Leonid Volkov, Navalny's stafchef.
Dat gesprek werd op ook YouTube gepubliceerd. Bij eerdere activiteiten van deze ‘prankster’ waren verschillende Russische overheidsinstanties betrokken. De Nederlandse AIVD acht het mogelijk dat diezelfde overheidsinstanties ook betrokken waren bij het gesprek met de Tweede Kamerleden.
De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) is een Nederlandse geheime dienst die zich onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bezighoudt met de binnenlandse veiligheid en inlichtingen op civiel gebied uit het buitenland verzamelt.
In het jaarverslag over 2021 waarschuwt de Nederlandse geheime dienst diverse malen voor Rusland. Volgens de AIVD is er wel weinig Nederlandstalige desinformatie uit Rusland. Dat risico is beperkt.
De AIVD: “Heimelijke beïnvloeding kan online plaatsvinden door het verspreiden van desinformatie. Desinformatie was in 2021 een beperkte dreiging voor Nederland. Er zijn weinig voorbeelden van Nederlandstalige desinformatie uit Rusland. In een aantal grotere Europese landen was wel sprake van aanzienlijke beïnvloedingsactiviteiten door Rusland.”
De dreiging van spionage was in 2021 evenwel onverminderd groot. De AIVD: “Diverse statelijke actoren hebben mogelijk de intentie om de Nederlandse nationale veiligheid schade toe te brengen en zijn ertoe in staat. Daarvoor gebruiken ze onder meer spionage (digitaal en via menselijke bronnen), heimelijke beïnvloeding en desinformatie. Naast de grootmachten China en Rusland houden ook landen als Iran en Turkije zich bezig met (cyber)spionage.”
De AIVD: “Naast China probeert ook Rusland via spionage (digitaal en via menselijke bronnen) technologische kennis weg te halen. Toch lijkt het zwaartepunt voor Rusland te liggen op het verzamelen van politieke informatie. Het heimelijk verzamelen van politieke informatie geeft landen een voorsprong in onderhandelingen en helpt hen bij het bepalen van hun beleid. Verder zijn politieke inlichtingen van belang bij heimelijke beïnvloeding.”
