Het Grondwettelijk Hof heeft donderdag de nieuwe eindtermen voor de tweede en derde graad secundair onderwijs (van het 3de tot 6de middelbaar dus) vernietigd. De procedure werd aangespannen door het Katholiek Onderwijs onder aanvoering van topman Lieven Boeve.
Het Hof in een arrest van 71 bladzijden: “Hoewel de decreetgever het recht op subsidiëring van de inrichtende machten van onderwijs kan verbinden aan vereisten betreffende de kwaliteit van het onderwijs en op grond daarvan de inhoud van het gesubsidieerd onderwijs in ruime mate vermag te bepalen, kan hij niet, zonder miskenning van de door artikel 24, § 1, van de Grondwet gewaarborgde vrijheid van onderwijs, de kwaliteitsvereisten in die zin uitwerken dat de facto een volledig of nagenoeg volledig onderwijsprogramma wordt vastgelegd. De vrijheid van onderwijs heeft immers, zoals is vermeld in B.12.1, niet alleen betrekking op de vorm van het onderwijs, maar ook op de inhoud ervan.”
Het volledige arrest staat hier. Om de continuïteit van het onderwijs niet in het gedrang te brengen, blijven de vernietigde eindtermen wel van kracht tot en met het schooljaar 2024-2025. Dat is de reden dat de vernietiging niet tot 'chaos' zal leiden zoals sommige media suggereren. Het arrest dwingt de partijen wel tot nieuw overleg.
De Vlaamse overheid keurde de nieuwe eindtermen vorig jaar goed. Op 1 september vorig jaar traden die nieuwe eindtermen in werking, al was Katholiek Onderwijs Vlaanderen al in februari vorig jaar naar het Grondwettelijk Hof was gestapt om de eindtermen te laten vernietigen. Onder meer de Federatie van Rudolf Steinerscholen in Vlaanderen en andere partijen sloten zich bij die vordering aan.
De eindtermen zijn het minimum van wat leerlingen moeten kennen en kunnen. Aan de nieuwe, aangescherpte eindtermen voor de tweede en derde graad van het secundair onderwijs werd ruim twee jaar gewerkt, in samenspraak met onder meer de koepels en onderwijsexperts. Volgens Katholiek Onderwijs Vlaanderen zijn de eindtermen “zo overladen, dat scholen en leraren in hun vrijheid worden beknot”.
De krachtmeting tussen het katholiek onderwijs en de Vlaamse regering is dus eindelijk beslecht. In haar arrest oordeelde het Grondwettelijk Hof dat de nieuwe eindtermen voor het derde tot het zesde middelbaar (tweede en derde graad) een fundamentele inbreuk zijn op de vrijheid van onderwijs. Volgens sommige media betekent dit "dat die eindtermen - in februari vorig jaar goedgekeurd door het Vlaamse parlement - de prullenmand in mogen." Dat klopt niet. Er moet gewoon opnieuw onderhandeld worden. Dat betekent wel niet dat alles in de prullenmand moet.
Het katholiek onderwijs was meteen na die goedkeuring door het parlement naar het Grondwettelijk Hof gestapt, gesteund door zo’n 113 schoolbesturen en de Steinerscholen. Volgens de grootste onderwijskoepel van Vlaanderen vormden de nieuwe eindtermen een ernstige bedreiging voor de vrijheid van ons onderwijs. Die stelling is correct. De eindtermen leggen de minimumleerstof vast die álle leerlingen moeten beheersen. Het zijn de koepels en de uitgeverijen die de eindtermen vertalen naar concreet lesmateriaal.
Mediahuis: "Te veel en te gedetailleerde eindtermen zouden scholen en leerkrachten herleiden tot de uitvoerders van een “staatspedagogiek”. Concreet zou er geen lestijd meer overblijven voor leerkrachten om eigen accenten te leggen in de klas." Ook vanuit beroeps- en technische scholen was het protest groot omdat de nadruk te veel op de theorie kwam te leggen, en minder op de praktijk.
Een eerste slag in de oorlog tussen beide partijen werd in juli vorig jaar beslecht in het voordeel van Onderwijsminister Ben Weyts (N-VA). Het katholiek onderwijs wilde via een spoedprocedure de eindtermen schorsen, maar daar ging het Hof niet op in. En dus was het wachten op de uitspraak ten gronde, waarvan we nu het resultaat kennen.
De uitspraak dreigt volgens sommige media "chaos te veroorzaken in het veld, want vraag is hoe het nu verder moet." Het antwoord is dat er opnieuw overlegd moet worden. De eindtermen voor het derde middelbaar waren al ingegaan en die voor het vierde middelbaar zouden op 1 september uitgerold worden.
