Volgens Koen Lemmens, professor Grondwettelijk Recht aan de KU Leuven en specialist inzake vrijheid van meningsuiting, mag de rechter grondwettelijk geen publicatieverbod opleggen aan DPG Media (Het Laatste Nieuws en VTM Nieuws). Die wilden passages publiceren uit het proces-verbaal in het onderzoek naar Vooruit-voorzitter Conner Rousseau.
De politicus wilde dat tegenhouden, trok vorige week naar de rechter en kreeg in eerste instantie dus gelijk. "Een rechter mag nooit een publicatie tegenhouden", zegt hoogleraar Lemmens op Radio 1 (VRT). "Alleen achteraf tot de orde roepen."
Rousseau heeft via de betwiste techniek van het eenzijdig verzoekschrift bij de rechter vorige week dus gevraagd om de publicatie tegen te gaan. Dat betekent dat de rechter op heel korte termijn een vonnis kon uitspreken, zonder dat de tegenpartij van de procedure op de hoogte wordt gebracht. En zonder dat die tegenpartij zijn argumenten mag aanbrengen.
Hoogleraar Lemmens vermoedt op Radio 1 (VRT) dat de "verrassende beslissing" daarom tot stand is gekomen. "Ik kan niet in het hoofd kijken van de rechter, maar ik kan mij inbeelden dat als je één partij hoort - en die partij komt met argumenten die op zich steek houden en serieus zijn - dat de verleiding groot is om mee te gaan in dat verhaal."
VRT: “De hoofdredacteurs van HLN en VTM Nieuws lieten al weten alle juridische mogelijkheden te benutten om het publicatieverbod aan te vechten.”
RECHTER HEEFT FOUT GEMAAKT
Volgens hoogleraar Lemmens zal de uitspraak van de rechter in beroep niet standhouden. "Om het cru te zeggen: onze grondwet geeft - in dat opzicht - iedereen de kans om de wet te overtreden, om achteraf tot de orde geroepen te worden."
VRT vraagt of het niet te laat is om pas te bekijken of een publicatie correct is, als die informatie de wereld al ingestuurd is? Professor Lemmens: "Dat is de moeilijkheid van de discussie. Onze grondwetgevers hebben die belangenafweging gemaakt en een keuze gemaakt."
"Als je wél vooraf een publicatie zou kunnen tegenhouden, zouden mensen daar misbruik van kunnen maken. Door bijvoorbeeld juiste en terecht informatie zo lang tegen te houden door allerlei procedures, tot de maatschappelijke relevantie voorbij is."
Volgens professor Grondwettelijk Recht Koen Lemmens (KU Leuven) is het duidelijk: artikel 25 van de Belgische Grondwet blokkeert iedere vorm van censuur.
DE DRUKPERS IS VRIJ
Artikel 25 Gw.: “De drukpers is vrij; de censuur kan nooit worden ingevoerd; geen borgstelling kan worden geëist van de schrijvers, uitgevers of drukkers. Wanneer de schrijver bekend is en zijn woonplaats in België heeft, kan de uitgever, de drukker of de verspreider niet worden vervolgd.”
De vrijheid van meningsuiting kan, volgens de Grondwet, in beginsel niet aan preventieve maatregelen worden onderworpen. Dit verbod geldt zelfs voor meningen, die, na het uiten ervan, strafbaar zouden zijn.
Concreet betekent dat de rechter een publicatie niet kan verhinderen, zegt Lemmens in "De ochtend" op Radio 1. "De vraag van Conner Rousseau is niet absurd. Het geheim van het onderzoek moet overwogen worden, maar dat kan volgens de Belgische Grondwet pas na de publicatie. Dat geldt zowel voor geschreven pers als voor radio en televisie."
foto: screenshot DPG Media
