Het lijdt volgens John Hulsman geen twijfel dat de misrekeningen van de Russische president Vladimir Poetin een nieuwe wereldorde hebben voortgebracht. Op militair niveau maakt de Russische president zich immers schuldig aan drie fatale strategische fouten.
Hulsman staat aan het hoofd van John C Hulsman Enterprises, een consultancybedrijf gespecialiseerd in geopolitieke risicoanalyse dat bedrijven, organisaties en regeringen adviseert over de bewegende machtsverhoudingen in de wereld en de politieke en economische gevolgen daarvan. Hij werkte eerder voor de Duitse Raad voor buitenlandse relaties in Berlijn (2006-2009) en voor het Centrum voor Strategische Studies in Den Haag (2010-2012).
Hulsman in een recent artikel op de site van zijn bedrijf over die fouten van Poetin. “Ten eerste was zijn strijdplan om Oekraïne binnen te vallen veel te complex.”
“Vanuit militair oogpunt gaan er verschillende dingen mis. Het plan voor de invasie was veel te ingewikkeld, met een aanval op vier fronten. Ook logistiek loopt er heel wat mis voor de Russen, die bijvoorbeeld niet konden bedenken dat een panne van de eerste tank in een colonne voor een problematische vertraging kan zorgen.”
Ten tweede geloofde Poetin volgens Hulsman niet dat Oekraïne echt een natie was, dat het land (met name het Russisch sprekende oostelijke deel) zich rond zijn belegerde regering in Kiev zou scharen, laat staan er heldhaftig voor zou vechten. “In lijn hiermee had de Russische president geen idee dat de Oekraïense president Voldomir Zelenski, eerlijk gezegd een beetje een mislukking in het omgaan met de ontmoedigende binnenlandse problemen van Oekraïne, een oorlogsleider van Churchilliaans kaliber zou blijken te zijn.”
Poetin had ook niet gerekend op de strijdvaardigheid van de Oekraïners die zich met hand en tand verdedigen. Hij dacht zonder al te veel geweld de regering uit te drijven en een marionettenkabinet in de plaats te zetten. Het zal veel langer dan verwacht aanslepen.
Ten derde rekende het Kremlin volgens Hulsman niet op snelle en beslissende westerse steun voor Oekraïne, belichaamd in de verlammende sancties die werden opgelegd aan een woedend Rusland, toen de EU en Duitsland ontwaakten uit het strategische dutje van een generatie en het baanbrekende punt herontdekten dat de geschiedenis nog niet tot een einde is gekomen, en dat militaire macht een belangrijk instrument van internationale betrekkingen blijft (en altijd zal blijven), of men het nu leuk vindt of niet.
Hulsman zag tot begin dit jaar in Europa militaire zwakte en een gebrek aan diplomatieke eenheid. Hulsman: “Maar je moet je analyse bijsturen wanneer daar drastische veranderingen in komen. Dat zien we nu. In de Europese Unie is in één week tijd meer veranderd dan in de laatste twintig jaar. Ik ben van extreem sceptisch naar heel verwachtingsvol gegaan voor Europa.”
Hulsman: “Deze drie dramatische misrekeningen leidden tot het falen van de Russische blitzkrieg.” De analist geeft wel een rationele verklaring voor die aanval van Poetin. Hulsman: “Poetin is al een hele tijd heel duidelijk geweest over de nood aan zogenoemde ‘strategische diepte’ voor Rusland. Dat is een strategisch concept uit de tijd van de tsaren. Hij grijpt daarnaar terug omdat het Rusland altijd heeft beschermd tegen invasies. In de achttiende eeuw heeft het daarmee de Zweedse koning Karel XII buitengehouden, een eeuw later Napoleon en nog een eeuw later de Duitse keizer en Hitler. Het idee is eenvoudig: zorg voor een ring van bevriende staten rondom Rusland. Daarmee koop je tijd bij invasies. Dat heeft altijd gewerkt en dat is ook wat Poetin nu wil. Hij klaagde onlangs nog dat met een pro-westers Oekraïne een supersonische raket in enkele minuten Moskou kan treffen. Dat idee stoort hem.” Hulsman verklaarde dat iets eerder in Trends.
Volgens Hulsman was Poetin tot de inval in Oeraïne al een eind opgeschoten met zijn plannen. Hulsman: “In de hele regio heeft hij het belang van Rusland hersteld. In de Balkan is Rusland opnieuw van tel. Van Wit-Rusland wist hij een satellietstaat te maken. In de Kaukasus heeft hij dankzij de oorlog tussen Armenië en Azerbeidzjan de Russische invloed in beide landen hersteld. Hij heeft van de Syrische havenstad Tartous een Russische zeemachtbasis gemaakt. Daarmee heeft hij een mooie gordel rond Rusland gelegd, maar dat heeft allemaal geen zin als Oekraïne daar niet bij is. Dat land is te groot en ligt te centraal voor Rusland.”
Hulsman verwacht nog erg moeilijke maanden en misschien zelfs jaren. “Rusland zal veel meer willekeurig bombarderen in de steden. Ik verwacht dat de dodentol de hoogte in zal schieten. Nu een snelle overname niet is gelukt, zullen de Russen alles platgooien en Oekraïne zo proberen te veroveren. De komende zes maanden zullen verschrikkelijk zijn. Rusland zal nog meer steden veroveren en het Oekraïense verzet zal steeds verder naar het Westen worden teruggedrongen. Maar van daaruit zal het zich beter kunnen verweren en organiseren. Het conflict zal zich ontpoppen tot een guerrillaoorlog.”
Wie wint: Oekraïne of Rusland? “De economische sancties zullen Rusland steeds meer verzwakken. Na een jaar of drie zal Poetin helemaal uitgeput en verzwakt zijn, waardoor een van de oligarchen in zijn entourage een gooi naar de kroon zal doen. Zo’n guerrillaoorlog kan hij niet winnen. Het zal drie tot vijf jaar duren, maar uiteindelijk zie ik Oekraïne winnen.”
Een belangrijke speler in die nieuwe wereldorde is China. Hulsman tot slot in Trends: “China zal niets doen en gewoon toekijken hoe Rusland gestaag verzwakt en steeds vatbaarder wordt voor Chinese invloeden. China zal dit jaar vooral met zichzelf bezig zijn. Dit is het jaar waarin de Chinese president Xi Jinping zichzelf voor het leven betonneert in zijn dictatorschap. Hij wil niets te abrupt doen, om dat niet te verstoren. Hij wil een rustig jaar waarin hij aan het einde op maoïstische wijze voor het leven gezalfd wordt. China wint bij deze situatie door gewoon niets te doen en af te wachten.”
