Huurmarkt kraakt in zijn voegen: 30 procent minder huurcontracten en torenhoge vraag – "We zitten op een tikkende tijdbom"
De Vlaamse huurmarkt kraakt in haar voegen, en dat mag je gerust letterlijk nemen. De eerste zes maanden van 2024 laten een ongeziene terugval van 30% zien in het aantal nieuwe huurcontracten, terwijl de vraag naar huurwoningen ongekend hoog blijft. Zo blijkt uit de laatste cijfers van de Confederatie van Immobiliënberoepen (CIB). "Dit zijn cijfers die je normaal alleen ziet in crisistijden," aldus Kristophe Thijs, de woordvoerder van de CIB. "Alle alarmbellen moeten afgaan."
Vechten om huurpanden
Wie op zoek is naar een huurwoning komt terecht in een ware veldslag. "Het is bijna onmogelijk geworden," getuigt Koen Verhaeghe, makelaar in het West-Vlaamse Zwevezele in ‘Het Nieuwsblad’. "Zet één woning online, en je krijgt vijftig, zestig, soms zelfs negentig kandidaten op je af. En dat is niet enkel in de steden, ook in landelijke gebieden is de rush op huurpanden compleet losgeslagen."
Strenge selectie
Waar makelaars vroeger al blij mochten zijn met een tiental geïnteresseerden, moeten ze nu ware selectieprocedures opzetten. "Het is vaak schrijnend om te zien. We leggen uiteindelijk drie tot vijf kandidaten voor aan de verhuurder, die dan een soort sollicitatieproces doorlopen. Huurders hebben nauwelijks nog een keuze, en ze nemen wat ze kunnen krijgen, of dat nu hun voorkeur heeft of niet." Pand in een mindere buurt? Geen probleem. Iets boven budget? Ook geen issue, want wie niet snel beslist, grijpt naast de felbegeerde sleutels.
De huurbarometer slaat op hol
De cijfers liegen er niet om: in de eerste helft van 2024 werden er slechts 20.600 nieuwe huurcontracten afgesloten, een daling van maar liefst 30 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Een ongeziene crash, zo zeggen experts, die wijst op een structureel probleem binnen de huurmarkt. Het aanbod is simpelweg te klein.En dat in een markt waar de vraag gigantisch is.
Kopen is te duur, huren op lange termijn nog duurder
Een belangrijke oorzaak ligt bij het vastzittende woningaanbod. Waar mensen vroeger nog de stap maakten van een huurwoning naar het kopen van een eigen woning, blijven velen vandaag in hun huurwoning steken door de stijgende rentes. Wie normaal een woning zou kopen, kan dat nu niet meer betalen. Ze schuiven niet op, waardoor huurpanden vastzitten in de keten. Dit effect wordt versterkt door investeerders die het de laatste jaren wel gezien hebben op de huurmarkt. Velen verkochten hun huurpanden liever dan ze te renoveren, of kozen voor een andere investering zoals de staatsbon.
Nieuwbouw? Vergeet het maar
Alsof dat nog niet genoeg is, zit ook de nieuwbouwmarkt in een diepe crisis. Cijfers van Statbel tonen aan dat er in de eerste vier maanden van dit jaar slechts 15.942 nieuwbouwwoningen vergund werden. Dat is een daling van 27 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2022. Voor de huurmarkt is dat rampzalig nieuws. Zonder nieuw aanbod blijft de situatie vastzitten, en de druk op de huurprijzen neemt alleen maar toe.
Daar bovenop komt nog de aangekondigde stijging van de registratierechten voor niet-hoofdwoningen, wat een extra klap betekent voor potentiële investeerders.
Een tikkende tijdbom?
Hoewel de huurprijzen in Vlaanderen voorlopig nog relatief stabiel blijven – met een gemiddelde huurprijs voor appartementen net boven de 850 euro per maand – volgt dit vooral de inflatie. Verhuurders willen liefst stabiele huurders die lang blijven, dus houden ze de prijzen beheersbaar. Maar als de situatie zo blijft, is het maar een kwestie van tijd vooraleer de prijzen echt door het dak gaan.
De vastgoedsector waarschuwt ondertussen dat er dringend ingegrepen moet worden. "We zitten met een tikkende tijdbom," zegt Thijs. "De overheid moet nu snel schakelen om de huurmarkt vlot te trekken, anders zitten we binnenkort met nog grotere problemen. We moeten af van de kortetermijndenken, want deze huurcrisis is geen tijdelijk fenomeen. Dit wordt alleen maar erger als we niets doen."
Zo duur de dus
Bijna 75 procent van alle huurwoningen in Vlaanderen zijn appartementen. De gemiddelde huurprijs daarvan steeg met 3,1 procent naar 859 euro. Voor een rijhuis betaalt een huurder gemiddeld 975 euro per maand, een stijging van 0,8 procent. Een halfopen bebouwing kost gemiddeld 1.092 euro, wat neerkomt op een toename van 1,1 procent. Voor een vrijstaand huis is de gemiddelde huurprijs 1.196 euro, wat een daling van 2 procent betekent.
Vlaams-Brabant blijft met voorsprong de duurste Vlaamse provincie om te huren. Over alle woningtypes heen bedraagt de gemiddelde huurprijs er 1.111 euro per maand, terwijl de huurprijs voor een appartement er binnenkort de kaap van 1.000 euro zal ronden. Leuven blijft de duurste centrumstad, waar u voor een gemiddeld appartement 1.158 euro betaalt, een stijging van 140 euro. Antwerpen volgt op de tweede plaats met een gemiddelde huurprijs van 1.033 euro, een stijging van 53 euro.
Bij de komende gemeenteraadsverkiezingen zal betaalbaar wonen zeker een belangrijk thema zijn. Sinds de verkiezingen van 2018 zijn de huurprijzen voor een gemiddeld appartement in Vlaanderen met maar liefst 24,5 procent gestegen. Op gemeentelijk niveau zijn er echter opvallende uitschieters, zoals in Beersel, waar de huurprijzen met 90 procent de hoogte in gingen, en in Diest, waar een stijging van 61 procent werd genoteerd.
