Europa voert diepgaand onderzoek.
De Europese Commissie onderzoekt of de verlenging van de levensduur van de kernreactoren Doel 4 en Tihange 3 door de federale regering wel volgens de Europese staatssteunregels is verlopen. Het zijn vooral de verschillende afspraken onder de deal met Engie Electrabel die Europa aan het twijfelen brengen.
Achtergrond
In maart 2022, kort na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne, besloot de federale regering om de twee jongste kernreactoren (Doel 4 en Tihange 3) toch 10 jaar langer open te houden. Dit zou de energiebevoorrading van ons land minder afhankelijk maken van aardgas uit het buitenland.
Hier was een deal met uitbater Engie Electrabel voor nodig. Engie stelde als voorwaarde dat er duidelijke afspraken zouden komen over de ontmanteling van de reactoren en de berging van het kernafval. Na meer dan een jaar onderhandelen werd er afgelopen zomer een deal bereikt.
De deal
Het akkoord voor de verlenging van Doel 4 en Tihange 3 omvat meer dan 1.000 pagina's aan juridische afspraken, scenario's en criteria voor zowel de overheid als Engie Electrabel.
Belangrijke elementen van de deal zijn onder meer de oprichting van een joint venture voor de uitbating van de kerncentrales, financiële steun van de Belgische staat (onder meer een lening van 580 miljoen euro), en een prijsgarantie voor de stroom uit de reactoren. Concreet betekent dit dat de overheid bijpast als de marktprijzen voor elektriciteit te laag zijn, maar dat Engie overwinsten moet terugstorten als de prijzen te hoog zijn.
Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over de opslag en berging van het kernafval en de kosten daarvan (15 miljard euro), evenals over de wettelijke bescherming en risicodeling in het geval van toekomstige wetswijzigingen.
Europese zorgen
Volgens de Europese Commissie moeten al deze elementen als één enkele maatregel worden bekeken. Hoewel de Belgische maatregel gerechtvaardigd lijkt, twijfelt de Commissie aan de verenigbaarheid ervan met de EU-staatssteunregels en heeft daarom besloten een diepgaand onderzoek in te stellen.
De Commissie vraagt zich af of de extra financiële steun binnen de deal echt nodig was bovenop de prijsgarantie voor de stroom uit de reactoren. Er rijzen ook vragen over de eerlijkheid van die prijsgarantie ten opzichte van andere spelers op de markt. En is het geheel, inclusief de 15 miljard euro die Engie betaalt voor het nucleaire afval, nog wel evenredig?
Vooruitzichten
Tijdens het onderzoek krijgen de verschillende partijen de kans om opmerkingen te maken. "Dit zegt evenwel niets over de uitkomst van het onderzoek," aldus de Commissie. Voor formateur Bart De Wever is die uitkomst cruciaal: hij zou de twee kernreactoren liefst nog veel langer openhouden.
Volgens het kabinet van Van der Straeten gaat het om een normale procedure. "Het zijn de vragen die wij verwacht hadden en we kunnen er de antwoorden op geven. Dit zal niet voor vertraging zorgen. We hebben er alle vertrouwen in dat het in orde komt." Het onderzoek zou binnen enkele maanden afgerond moeten zijn.
(Foto: Didier Lebrun/ /Photo News)
