Het VK was een van de drie landen die tegen de oprichting van een wetenschappelijk VN-panel over de gevolgen van een kernoorlog stemden, omdat, zo stelde het ministerie van Buitenlandse Zaken volgens The Guardian, de “verwoestende gevolgen” van zo'n conflict al bekend zijn zonder dat daar een nieuwe studie voor nodig is.
Het VK, Frankrijk en Rusland waren de enige landen die vrijdagavond stemden tegen een resolutie van de Algemene Vergadering van de VN, opgesteld door Ierland en Nieuw-Zeeland, om een internationaal wetenschappelijk onderzoek op te zetten om de veelzijdige gevolgen van het gebruik van kernwapens opnieuw te bekijken.
De voorstanders van de motie zeiden dat het laatste VN-onderzoek dateert van het einde van de Koude Oorlog en dat er sindsdien veel veranderd is, zowel in de geopolitiek als in de wetenschap.
The Guardian: “In totaal 144 VN-lidstaten stemden voor de resolutie en 30 onthielden zich van stemming, waaronder de VS. Noord-Korea zou naar verwachting tegen stemmen, maar onthield zich van stemming. Een andere verrassing was dat China als enige nucleair bewapende staat voor het voorstel stemde, net als acht NAVO-bondgenoten. De resolutie gaat nu naar de voltallige algemene vergadering voor een eindstemming.”
Een woordvoerder van Buitenlandse Zaken zei: “Een kernoorlog zou verwoestende gevolgen hebben voor de mensheid. We hebben geen onafhankelijk wetenschappelijk panel nodig om ons dat te vertellen.”
“Het VK blijft zich volledig inzetten voor haar verplichtingen onder het nucleaire non-proliferatieverdrag (NPV). De resolutie bevordert deze zaak niet.”
In het verleden waren er risicovolle momenten. Op 26 september 1983 gaf het geautomatiseerde Oko-waarschuwingssysteem van Sovjet-overste Stanislav Petrov ten onrechte aan dat de Amerikanen (toen onder Ronald Reagan) vijf intercontinentale raketten zouden hebben gelanceerd. Hij oordeelde dat dit een interne systeemfout moest zijn, omdat bij een echte verrassingsaanval, logischerwijze, veel meer raketten tegelijkertijd zouden zijn gelanceerd dan slechts deze vijf exemplaren. Daarom rapporteerde hij het alarm van het systeem niet direct aan zijn meerderen, wat mogelijk een kernoorlog heeft voorkomen.
De strategie van launch on warning is dat bij het observeren van een kennelijke aanval met kernraketten de tegenaanval met kernraketten begint, nog voordat de vijand zijn kernkoppen heeft gedetoneerd. Deze strategie was/is bedoeld om te voorkomen dat de vijand zoveel schade zou aanrichten dat een tegenaanval niet meer mogelijk zou zijn.
Uit later onderzoek bleek dat het valse alarm werd veroorzaakt door een zeldzame samenstand van een Oko-satelliet in zijn Molniya-baan en reflectie van zonlicht op hoge bewolking. Petrov werd uitgebreid ondervraagd, maar is uiteindelijk gestraft noch beloond.
De houding van Petrov doet denken aan Vasili Aleksandrovitsj Archipov, een andere Russische officier, die tijdens de Cubacrisis in 1962 door zijn koelbloedigheid mogelijk een kernoorlog heeft vermeden.
Vele jaren later kreeg Petrov toch internationale erkenning. Op 17 januari 2013 kreeg hij de Dresden-prijs uitgereikt voor zijn rol in het voorkomen van de Derde Wereldoorlog. Naar aanleiding van dit verhaal verscheen in 2014 de documentaire The man who saved the world, van regisseur Peter Anthony.
