35 procent van de kredietaanvragen werd vorig jaar niet toegekend.
Wie vandaag wil lenen voor een huis, kan maar beter een eigen spaarpotje hebben, want banken nemen geen risico’s meer. Ruim één op de drie kredietaanvragen voor hypothecaire leningen wordt afgewezen. Dat blijkt uit onderzoek van ‘Het Laatste Nieuws’. De droom van veel potentiële kopers om een eigen woning te verwerven, spat steeds vaker uiteen omdat ze geen groen licht krijgen van de bank.
Het onderzoek wijst uit dat in de eerste negen maanden van het afgelopen jaar maar liefst 35,5 procent van de aanvragen niet werd goedgekeurd. Dat percentage is het hoogste in de afgelopen tien jaar, met uitzondering van het coronajaar 2020.
Febelfin, de federatie voor de Belgische banksector, relativeert deze cijfers. Volgens hen is het percentage aanvragen dat niet leidt tot een hypothecair krediet de afgelopen jaren gestaag rond de 30 procent gebleven. Bovendien benadrukken ze dat niet alle niet-toegekende aanvragen directe weigeringen zijn van de banken. Potentiële kopers wenden zich vaak tot meerdere banken om concurrerende aanbiedingen te verkrijgen, vooral bij stijgende rentetarieven.
Toch merken verschillende belanghebbenden in de vastgoedsector een duidelijke trend op. Notarissen en vastgoedmakelaars signaleren toenemende gevallen waarin vastgoedtransacties worden geannuleerd omdat de koper geen lening kan krijgen. Banken zelf worden als een belangrijke factor aangewezen, zij zijn strenger zijn geworden en willen minder risico's nemen.
Volgens sommige betrokkenen zijn er meerdere oorzaken voor deze trend. Het snel stijgen van de rente wordt genoemd als een factor die door potentiële kopers wordt onderschat, waardoor ze geen lening krijgen voor de beoogde aankoop. Ook de strengere energienormen worden aangestipt als een complicerende factor, waarbij kopers niet alleen de kosten voor de woning, maar ook voor mogelijke renovaties moeten kunnen dragen.
En dan is er de eigen inbreng. Volgens de regels van de Nationale Bank mag slechts 35 procent van de kredieten de volledige aankoopwaarde dekken, voor de rest is 10 tot 20 procent eigen inbreng. Vlaams Parlementslid Robrecht Bothuyne (CD&V) pleit voor een overheidswaarborg voor kopers die minder eigen inbreng hebben. “Zo kunnen zij wel een lening krijgen.”
John Romain van Immotheker Finotheker wijst in HLN ook op andere criteria die banken hanteren bij de beoordeling van kredietaanvragen, zoals betalingsachterstanden, rood staan op rekeningen en betalingsuitstel tijdens bijvoorbeeld de coronaperiode.
Tot slot is er nog het kluwen aan regeltjes en voorwaarden die zo complex zijn dat zelfs de adviseurs in de bankkantoren niet precies weten welke criteria worden toegepast door het hoofdkantoor. Ook daarom zouden er veel dossiers worden afgewezen zonder duidelijke reden.
En dus is de conclusie een spreuk die in menig huisgezin als een gouden raad in de living naast de koekkoeksklok hangt: “Wie niet steelt of erft, werkt tot ie sterft.”
