“Het huidige systeem is gedefinieerd door kolonialisme, imperialisme, onderdrukking en genocide door het zogenaamde mondiale noorden om zich te verrijken. Dit is nog steeds de huidige wereldorde.”
In augustus 2021 werd een klein leger factcheckers ingeschakeld om te bewijzen dat Greta Thunberg geen communiste is. Aanleiding was een meme waarop Greta Thunberg een bord lijkt vast te houden waarop de klimaatverandering wordt bespot en beweerd dat de oplossing het communisme is. Die foto bleek digitaal gemonteerd te zijn.
Omdat er aan geknoeid was, was dat voor factcheckers het bewijs dat Greta geen politieke agenda heeft en de klimaatcrisis geen voorwendsel is dat wordt gebruikt door linksen en degenen die er financieel van profiteren om meer staatscontrole in te voeren. Onze samenvatting is misschien kort door de bocht, maar als één meme wordt gebruikt om een groter geheel te aan te tonen, is dat – naar onze bescheiden mening – ook kort door de bocht. Conclusie van het Reuters Fact Check-team toen: "Klimaatverandering is echt en is geen truc om een opkomst van het communisme te stimuleren. Een meme van Greta Thunberg met een bord waarop de klimaatverandering wordt bespot, is digitaal gewijzigd."
Wat moeilijk digitaal te wijzigen valt, is wat zwart op wit gedrukt staat in een boek dat 'Het Klimaatboek' van Greta Thunberg heet. Correctie, niet ‘van’ Thunberg, maar – zo lezen we – ‘een initiatief van Greta Thunberg’.
“Tijdens de presentatie van haar nieuwe boek stelde de Zweedse dat de huidige klimaatcrisis alleen op te lossen is door het omarmen van een uitgesproken linkse politieke agenda, die komaf moet maken met het kapitalisme”, lezen we in een koptekst van ‘Het Laatste Nieuws’. Als het van de collega’s van DPG-media komt, is het doorgaans factcheck-proof.
Volgens Greta is “het huidige systeem gedefinieerd door kolonialisme, imperialisme, onderdrukking en genocide door het zogenaamde mondiale noorden om zich te verrijken. Dit is nog steeds de huidige wereldorde.” Voor de 19-jarige klimaatactiviste is het dit ‘systeem’ dat de klimaatcrisis heeft veroorzaakt. “We gaan nooit meer terug naar normaal omdat dat zogenaamde ‘normaal’ al een crisis was. Wat wij normaal noemen, is een extreem systeem dat is gebouwd op uitbuiting van mensen en de planeet.” Of nog: “De klimaatcrisis heeft zijn wortels in racistisch, onderdrukkend extractivisme dat zowel mensen als de planeet uitbuit om de kortetermijnwinsten voor enkelen te maximaliseren”.
Het boek zal wellicht als een soort van bijbel worden gehanteerd en is een haast encyclopedische verzameling bevindingen, meningen en theorieën. Greta Thunberg vroeg meer dan honderd vooraanstaande wetenschappers, leiders, activisten en publicisten om hun kennis met ons te delen. Van smeltende ijskappen tot inheemse soevereiniteit, van fast fashion tot de toekomst van onze voedselvoorziening en de bredere duurzaamheidscrisis: hun bevindingen zijn verwoord in overtuigende bijdragen over verandering, actie en veerkracht. Daarnaast deelt Greta haar eigen verhalen over haar leerproces – de protestacties en het blootleggen van greenwashing – en onthult ze hoezeer we in het ongewisse zijn gelaten.
Doch niet iedereen lijkt even positief. De Britse krant ‘The Guardian’ noemt het boek “een krachtige maar ongelijke klaroenoproep aan het klimaat van de groten en het goede van milieuactivisme” en verwijt Thunberg dat ze veel klaagt, maar weinig oplost. We citeren: “Het is zeer onwaarschijnlijk dat we onze transitiedoelstelling in 2050 zullen halen. Wat dan? In een boek van meer dan 400 pagina's wordt slechts anderhalve pagina gewijd aan technologieën die gericht zijn op het verminderen van de opwarming van de aarde door zonlicht terug in de ruimte te reflecteren. Dat specifieke essay kan worden samengevat in een citaat: "Geo-engineering is geen optie." Het idee om uitgestoten koolstof aan de atmosfeer te onttrekken krijgt wat meer (terughoudende) aandacht, omdat “we Greta's generatie weinig keus hebben gelaten”. Kernenergie wordt nauwelijks genoemd, hoewel het koolstofvrij maken van energiesystemen van fundamenteel belang is voor deze inspanning. Ondanks alle genialiteit en moed van Thunberg, voelt het negeren van deze mogelijkheden timide en kortzichtig. Dit boek is uitstekend in het uitleggen van de urgentie en het belang van het voorkomen van klimaatverandering, maar ondanks zijn hevigheid stopt het te snel.”
