Cocaïnesmokkel in Rusland explodeert: een verborgen crisis sinds de oorlog.
Sinds de Russische invasie van Oekraïne van februari 2022 worstelt Rusland met een groeiend nieuw probleem: de smokkel van cocaïne. De hoeveelheid cocaïne die het land binnenkomt, is in amper twee jaar tijd vertienvoudigd. Russische autoriteiten namen tussen 2023 en 2024 maar liefst 5,2 ton van de drug in beslag, goed voor een straatwaarde van 3,4 miljard euro. De cijfers leggen een verborgen aspect bloot van de geopolitieke chaos die de oorlog heeft veroorzaakt.
Van Odessa naar Rusland: een nieuwe smokkelroute
De Oekraïense havenstad Odessa was ooit een belangrijke draaischijf voor de drugshandel, maar de haven zit al een tijdje op slot. Dat dwong smokkelaars om creatief te zijn. Rusland ligt geografisch strategisch tussen Azië, Europa en het Midden-Oosten en is sindsdien uitgegroeid tot een cruciaal doorgeefluik voor drugs die bestemd zijn voor de Europese markt.
Drastische toename van cocaïneproductie wereldwijd
Niet alleen de veranderde smokkelroutes zijn een probleem, er speelt ook een bredere trend mee. Wereldwijd is de productie van cocaïne sinds 2022 met maar liefst 24 procent toegenomen. Dat beweert het VN-Bureau voor Drugs en Criminaliteit. De verhoogde beschikbaarheid van de drug heeft zijn weg gevonden naar nieuwe markten, waaronder Rusland.
Ondanks de stijgende smokkel blijft de consumptie van cocaïne in Rusland zelf relatief beperkt. Zeggen ze. Daar heeft de prijs alles mee te maken. Eén gram cocaïne kost in Rusland 10.000 tot 14.000 roebel (97 tot 135 euro) en dat maakt het voor veel Russen een onbereikbare luxe. Toch waarschuwen experts dat dit niet betekent dat het probleem onschuldig is.
Een gevaarlijk lokaal probleem
Cocaïnegebruik blijft in Rusland voornamelijk beperkt tot de elite. Doch zij die het zich nauwelijks kunnen permitteren, voelen ook de drang om te snuiven en gaan op jacht naar koopjes. En daar schuilt een ander gevaar. “Dealers verdunnen cocaïne alsmaar vaker met gevaarlijke additieven om de kosten te drukken,” waarschuwt dr. Alexei Kazantsey, een Russische toxicoloog, in de krant Izvestia. Deze praktijken verhogen niet alleen de gezondheidsrisico’s voor gebruikers, maar compliceren ook de medische behandeling van drugsverslaving en overdoses.
Kom er nog eens bij dat er een gebrek aan middelen is om het groeiende probleem effectief aan te pakken. De Russische autoriteiten proberen platforms op het dark web te ontmantelen, maar is water naar de zee dragen. Drugsdealers blijven manieren vinden om nieuwe markten aan te boren en hun aanbod te verspreiden.
Gevolgen voor Europa en Rusland
De explosieve toename van cocaïnesmokkel naar Rusland heeft niet alleen gevolgen voor het land zelf, maar ook voor Europa. De stijgende productie en nieuwe routes maken de drug goedkoper en toegankelijker, en dat genereert dan weer een domino-effect voor de volksgezondheid en criminaliteitscijfers in Europese landen.
In Rusland zelf zijn de uitdagingen al zichtbaar. De economie staat onder druk door westerse sancties en met een groeiende interne vraag naar synthetische drugs, vrezen experts dat cocaïnegebruik – hoe klein het probleem momenteel ook lijkt – kan uitgroeien tot een grotere crisis.
De strijd tegen smokkel: een onbegonnen werk?
Russische autoriteiten hebben zich de afgelopen jaren gericht op het bestrijden van drugssmokkel door middel van verhoogde controles en samenwerking met internationale partners. Toch blijft het een ongelijke strijd. De miljardenindustrie die achter de cocaïnehandel schuilgaat, beschikt over middelen en technologieën die de Russische overheid steeds weer een stap voor zijn. De geopolitieke gevolgen van de oorlog in Oekraïne reiken alleszins veel verder dan de slagvelden.
(Foto: Shutterstock)
