Trop is teveel, en teveel is trop.
Meer dan 6.600 stemmen uit de academische wereld - professoren, onderzoekers, studenten en prominenten - eisen in een open brief dat Belgische universiteiten de banden met Israëlische instellingen verbreken. Onder de ondertekenaars vinden we klinkende namen zoals vicepremier Petra De Sutter, oorlogsverslaggever Rudi Vranckx en schrijver Ish Ait Hamou. Ook internationaal laten zwaargewichten zoals Greta Thunberg en Ken Loach hun stem horen.
De brief is gericht aan de Vlaamse en Franstalige rectorenraden en leest als een duidelijke boodschap: de samenwerking met Israëlische universiteiten is niet langer te verantwoorden in het licht van de "genocide in Gaza" en de schendingen van internationaal recht door de Israëlische staat. “Academische instellingen dragen een gedeelde verantwoordelijkheid,” aldus de brief, “en moeten actie ondernemen om hun morele en juridische verplichtingen na te komen.”
Een ongezien signaal van academische verontwaardiging
Het protest is niet zomaar een losse flodder, maar een schot recht in het hart van de Belgische academische wereld. Dit is de grootste collectieve aanklacht ooit vanuit Belgische universiteiten tegen de Israëlische bezetting en de oorlogsmisdaden in Gaza.
De lijst met ondertekenaars leest als een academische eregalerij: 29 decanen, 64 departementshoofden, meer dan 1.100 professoren en bijna 5.000 studenten en medewerkers ondertekenden de oproep. Gert Van Hecken, professor aan de Universiteit Antwerpen en een van de initiatiefnemers, windt er geen doekjes om: “Neutraliteit gebruiken om passiviteit te rechtvaardigen is niets minder dan medeplichtigheid. Het is tijd dat universiteiten stoppen met ‘business as usual’ en het recht verdedigen waarvoor ze staan.”
Waarom een boycot?
De academici verwijzen naar juridische uitspraken van onder meer het Internationaal Gerechtshof (ICJ) en het Internationaal Strafhof (ICC). Recente arresten bevestigden de illegaliteit van de Israëlische bezetting van Palestijnse gebieden en stelden vast dat Israëlische instellingen medeplichtig zijn aan deze mensenrechtenschendingen.
De initiatiefnemers roepen de universiteiten op om samenwerkingen met Israëlische onderzoeksinstellingen onmiddellijk stop te zetten en om Israël uit Europese onderzoeksprogramma’s te weren. “Dit gaat niet enkel over symboliek,” benadrukt Itamar Shachar, professor aan de UHasselt, “maar over het daadwerkelijk voorkomen van medeplichtigheid aan internationale misdaden.”
Bekende steun en internationale impact
De actie kreeg niet alleen nationale, maar ook internationale steun. Greta Thunberg, Ken Loach en Brian Eno, allen met een eredoctoraat van Belgische universiteiten, sloten zich aan bij het protest. “De normalisatie van oorlogsmisdaden moet stoppen,” aldus Loach.
Ook Petra De Sutter, die haar academische roots bij de UGent heeft, schaarde zich achter de oproep: “Business as usual staat gelijk aan medeplichtigheid aan een van de grootste schendingen van internationaal recht van onze tijd.”
Andere prominente stemmen, zoals Midden-Oostenexpert Brigitte Herremans en UGent-professor Eva Brems, benadrukken dat dit niet alleen een morele, maar ook een educatieve noodzaak is. “Universiteiten moeten tonen dat mensenrechten niet enkel een theoretisch begrip zijn, maar een leidraad voor beleid.”
Tijd voor actie
“De geschiedenis zal ons herinneren aan hoe we reageerden op deze verschrikkingen,” concludeert Anne Morelli, emeritus hoogleraar aan de ULB. “Als academische gemeenschap hebben we de plicht om op te staan en actie te eisen.”
Of de universiteiten op deze oproep zullen ingaan, blijft voorlopig onduidelijk. Hoe dan ook, de druk op academische instellingen is ongezien groot, en de ogen van de wereld zijn op hen gericht.
De Volledige biref lees je hier.
(Foto: Shutterstock)
