Het akkoord met Engie is 'veel te weinig, veel te laat'.
“Morgen kunnen de werken beginnen voor de verlenging voor de twee kerncentrales Doel 4 en Thiange 3 beginnen”, met die triomfantelijke woorden kondigde premier Alexander De Croo (Open Vld) aan dat er (eindelijk) een akkoord met Engie zou zijn. “En belangrijk”, ging De Croo verder: “We nemen een deel van de controle weer naar ons land.”
Veel reden om te triomferen, blijkt er echter niet te zijn. De Croo probeerde vooral niet te antwoorden op inhoudelijke vragen, of ze met een kwinkslag en loze oneliners te omzeilen.
Het gesprek van premier De Croo met journalist Michaël Van Droogenbroeck in het VRT Journaal kreeg daardoor een surrealistische saus. Iets als: “Ceci n’est pas un pipe.” We citeren:
VRT: “Beginnen de werken nu eigenlijk morgen, of niet?”
De Croo: “Er is eerst studiewerk nodig. Dat is ook normaal voor een verlenging van een kerncentrale, dat men niet onmiddellijk begint putten te graven. Eerst is er belangrijk studiewerk nodig dat aanduidt welke de veiligheidswerken zijn, die nodig zijn om het op een veilige manier te kunnen doen.”
VRT: “Geeft Engie de garantie dat in 2026 die kerncentrales klaar zullen zijn om nog tien jaar langer open te blijven?"
De Croo: “Heeft u de garantie dat morgen een kerncentrale zal draaien?”
Dat is wel een heel vreemde vraag om aan een journalist te stellen, niet? Wacht, De Croo herstelt zich meteen en probeert het met makkelijkere vraag als antwoord? De Croo: “Heeft u de garantie dat uw auto morgen zal starten? Die garantie heeft u nooit.”
We vragen ons af met welk oud vehikel onze premier dan wel op de baan is. “Een premier die de bevoorradingszekerheid vergelijkt met je auto die ‘s ochtends start of niet, doet het slechtste verhopen”, schrijft ‘Het Laatste Nieuws’. Engie heeft altijd gezegd dat ze hun best gaan doen om de tegen 2026 de kerncentrales weer te openen, maar voegde eraan toe: “Maar je mag dat van ons niet eisen.”
Zullen we dan maar tussen de lijnen lezen? Wat zeggen de echte experten? Wat zegt Elia, de hoogspanningsnetbeheerder? In de winter van 2025-2026 liggen alle zeven kernreactoren van het land uit. De vijf oude moeten dan stoppen. De twee die voor heropstart worden onderzocht, zijn dan nog niet klaar. Dan missen we - en dat heeft niets met die akkoord te maken - de capaciteit van 1 grote kernreactor, oftewel een tekort van een halve gigawatt. In de winter van 2025-2026 komen we er dus niet, volgens Elia. Er moet extra capaciteit worden gezocht, er moet een plan B komen om die winter te overbruggen. En voor de winter van 2026-2027 komen we volgens Elia 3,6 gigawatt te kort. Halen we het wel met de twee kerncentrales, dan komen we nog 1,8 gigawatt tekort. Dan wordt het een plan B van een plan B?
Heeft de koningin van het plan B, Tinne Van der Straeten - onze minister van Energie - wel een plan B? Het antwoord is jammer genoeg: “Nee”. In december werden verschillende scenario’s naar voren geschoven: de zogenaamde ‘fuel extension’ van de oudste reactoren Doel 1, 2 en Tihange 1 of Doel 4 en Tihange 3. Of de bouw van een bijkomende gascentrale. Maar daarover is in de huidige onderhandelingen niet gesproken met Engie.
“Het is belangrijk dat ons land weer voor vijftig procent aan het stuur zit", horen we Tinne Van der Straeten zeggen. Die zelfde Van der Straeten heeft eerder laten berekenen wat de kost is voor de afbraak van alle zeven Belgische kernreactoren en de berging van hun nucleair afval: 41 miljard euro. Bij Engie ontkurken ze wellicht nu de Dom Perignon. Het aandeel van Engie schoot na het nieuws van het akkoord meteen met een miljard euro de hoogte in, vernemen we. Moeten we daar een tekening bij maken? Die Belgen zitten weer voor de helft aan het stuur: santé. Vivaldi engageert zich om een factuur te gaan betalen waarvan ze het bedrag nog niet kennen.
Of is er misschien nog niet echt een akkoord? Hoezo, De Croo zei toch…? Net toen we dachten dat we het surrealistische deel achter de rug hadden, was er nog de voorzitter van Open Vld, Egbert Lachaert in ‘Terzake’.
Terzake: “Is er in Parijs al iets ondertekend?”’
Lachaert: “Er is een document klaargemaakt. Dat is het werk vandaag geweest. De minister moet dat nog nakijken. U weet heel goed dat zo’n tekst maken met een multinational en een overheid heel wat complexiteit inhoudt. En op het einde zal er inderdaad iets getekend worden. Maar natuurlijk zijn er nog onderdelen uit te klaren.’
Zijn we nu gerustgesteld?
We geven het laatste woord aan Bart De Wever die – eveneens in ‘Terzake’ een studie van Luminus op de debattafel gooit. De Wever gelooft overigens niet dat we 2026 zullen halen.
De Wever: “Er is een studie van Luminus die zegt, dat als wij onze klimaatdoelstellingen willen halen, dan zal het elektriciteitsverbruik maal drie moeten gaan de komende twintig jaar. En kunnen nog niet eens garanderen dat we dat wat we vandaag gebruiken de komende winter en de winter daarop nog zullen hebben.”
