De moeilijke gesprekken moeten nog komen.
De federale onderhandelingen binnen de zogenaamde Arizona-coalitie hebben hun start niet gemist. Terwijl er - na vijf maanden - constructief wordt gebakkeleid over thema’s zoals energie en mobiliteit, blijft de hete aardappel – de begroting en fiscale hervormingen – voorlopig onaangeroerd. Formateur Bart De Wever (N-VA) hoopt door deze strategie het onderhandelingsproces in een stroomversnelling te brengen.
Kerncentrales blijven draaien, nieuwe reactoren op tafel
Dat kernenergie een prominente plaats krijgt in de volgende federale regering, is geen geheim meer. Met de groenen uitgesloten van de onderhandelingen, hebben de vijf betrokken partijen – N-VA, CD&V, Vooruit, MR en Les Engagés – vrij spel om de nucleaire kaart verder uit te spelen.
De discussie draait niet alleen om de verlenging van Doel 4 en Tihange 3, maar ook om oudere reactoren zoals Doel 1, Doel 2 en Tihange 1. Het oplappen van deze installaties om ze extra jaren te laten draaien wordt serieus overwogen. Daarnaast ligt de bouw van kleine modulaire reactoren (SMR’s) op tafel, een investering die België technologisch vooruit zou kunnen helpen, maar die ook een zware financiële inspanning vereist.
Het nucleaire akkoord lijkt een van de eerste tastbare resultaten van de Arizona-onderhandelingen te worden, hoewel de technische haalbaarheid en financiering nog nader onderzoek vragen.
Strategie van vertrouwen: knelpunten parkeren
Om het broze evenwicht tussen de vijf partijen te bewaren, hanteert De Wever een tactiek van “parkeer en ga door”. Voor elk beleidsthema is een knelpuntennota opgesteld. In plaats van te blijven hangen op twistpunten, worden deze tijdelijk geparkeerd, zodat de onderhandelaars elders voortgang kunnen boeken.
Volgens insiders is het doel van deze aanpak om vertrouwen tussen de partijvoorzitters te kweken. De dynamiek moet hen overtuigen dat afstappen van de “Arizona-trein” meer politieke schade zou opleveren dan erop blijven. Deze aanpak lijkt voorlopig te werken: de gesprekken verlopen naar verluidt gemoedelijk, al hangt het zwaard van Damocles nog boven de heikele thema’s zoals fiscaliteit en vermogensbelastingen.
Budgettaire veldslag vooruitgeschoven
Hoewel de energieplannen in een stroomversnelling zitten, blijft de begrotingsdiscussie een mijnenveld. Partijvoorzitters Conner Rousseau (Vooruit) en Georges-Louis Bouchez (MR) maken hun standpunten keer op keer duidelijk en strijden baard tegen baard. Rousseau blijft aandringen op meer vermogensbelastingen om de begroting op orde te brengen, terwijl Bouchez zich daartegen blijft verzetten.
De Wever plant komende week een reeks een-op-eengesprekken met de betrokken partijleiders om mogelijke openingen te vinden. Pas daarna wordt de grote budgettaire discussie opnieuw op tafel gelegd, vermoedelijk in de laatste rechte lijn van de onderhandelingen.
Gezondheidszorg en andere thema’s eerst
De agenda schuift vandaag door naar gezondheidszorg, een thema waar eveneens consensus nodig is om de onderhandelingen op koers te houden. Het blijft afwachten of de Arizona-coalitie het hoofd koel kan houden en de diepere verdeeldheid rond fiscaliteit en arbeidsmarkt kan overbruggen. Voor nu lijkt het nucleaire vraagstuk alvast de eerste politieke horde die succesvol genomen wordt.
De Arizona-trein dendert voort, maar de eindhalte – een werkbaar regeerakkoord – lijkt nog ver weg.
(Foto: Shutterstock)
