Was Stalin dan zoveel vriendelijker dan Hitler?
Tijdens het spraakmakende Grote Gemeentedebat van VTM NIEUWS stonden de voorzitters van de zeven grote partijen in de spotlight. Terwijl de meeste voorzitters de deur naar samenwerking met extreemrechts dichtgooien, blijken Groen en Vooruit open te staan voor coalities met extreemlinks op lokaal niveau. Al even opmerkelijk is dat – hoewel de algemene tendens tegen samenwerking met extreemrechts is – zes procent van de aanwezige burgemeesters niet uitgesproken tegen het idee bleek te zijn om samen te werken met Vlaams Belang.
Linkse deuren blijven op een kier staan
Groen-voorzitter Nadia Naji en Conner Rousseau van Vooruit deden tijdens het debat geen toezeggingen om een eventuele coalitie met de PVDA op lokaal niveau uit te sluiten. Dit in tegenstelling tot hun standpunt over Vlaams Belang. Rousseau, duidelijk niet vies van enige politieke pragmatiek, benadrukte dat het belangrijk is consequent te blijven. “Wij besturen al samen met PVDA, bijvoorbeeld in Zelzate. Het zou dus raar zijn om nu ineens een andere houding aan te nemen,” zei hij. Volgens Rousseau ligt de uiteindelijke beslissing over coalities in de handen van de lokale besturen en de kiezers zelf.
Naji stemde hiermee in en bracht aan dat de PVDA niet over dezelfde morele grens gaat als Vlaams Belang. “De ene partij is ooit veroordeeld voor racisme, de andere niet, dat is voor ons het verschil.” Ze gaf echter wel toe dat samenwerken met de PVDA niet zonder uitdagingen is. “In Brussel hebben we veel tegenstand van PVDA ervaren over maatregelen die gericht zijn op verkeersveiligheid en leefbaarheid in de stad. Dat heeft onze relatie toch wat gespannen.”
PVDA reikt de hand uit, maar enthousiasme blijft beperkt
PVDA-voorzitter Raoul Hedebouw zag een positieve samenwerking met Vooruit en Groen als een kans om die lijn door te trekken naar andere gemeenten. Hij verwees naar Zelzate als voorbeeld van hoe een linkse samenwerking goed kan werken. Rousseau, daarentegen, bleef wat terughoudend over de vermeende succesvolle samenwerking en leek het enthousiasme van Hedebouw niet volledig te delen.
Vlaams Belang blijft persona non grata, maar niet overal
Vlaams Belang blijft de grote paria op het politieke toneel. Alle voorzitters, behalve Tom Van Grieken zelf, wezen een coalitie met zijn partij resoluut af. Van Grieken zelf noemde het cordon sanitaire “problematisch” en hekelde het feit dat bijna een miljoen Vlamingen door deze uitsluiting politiek buitenspel worden gezet. Volgens hem zijn de verliezers uiteindelijk de rechtse kiezers die op zoek zijn naar een ander beleid.
Opvallend was echter dat niet alle burgemeesters in de zaal dezelfde lijn volgen. Zo gaf zes procent van de burgemeesters aan niet per definitie tegen een coalitie met Vlaams Belang te zijn. Onder hen vinden we Luc Vandevelde van Eeklo, Jan de Keyser van Oostkamp en Carl Geeraerts, de burgemeester van het Antwerpse district Berendrecht-Zandvliet-Lillo. Geeraerts (N-VA) benadrukte dat in zijn district de stemmen van alle partijen gehoord moeten worden. “We spreken met iedereen,” liet hij weten, zonder zich uit te spreken over mogelijke coalitievorming.
De Wever drukt de geruchten de kop in
N-VA-voorzitter Bart De Wever was verrast over de uitspraak. “Ik heb er geen moeite mee dat ze met elkaar gaan praten, dat heb ik ook al gedaan”, aldus De Wever. “Besturen is een ander verhaal. Daar zullen we het nog eens over hebben.” Volgens hem had op het partijbestuur geen enkele afdeling de ambitie om samen te werken met Vlaams Belang. “Dat dacht ik toch. Wij hebben nooit het cordon sanitaire nooit onderschreven, maar voor mij is het duidelijk dat het niet kan. Niemand had die ambitie en ik ben ervan overtuigd dat het ook niet zal gebeuren.”
De Wever herhaalde ook dat in Antwerpen onmogelijk kan worden samengewerkt met iemand zoals Filip Dewinter. “Gerolf Annemans komt al jaren niet meer naar de gemeenteraad omdat hij niet naast Dewinter wil zitten. Zolang daar extreme figuren blijven rondlopen, zeg ik nee.”
De uitspraken van De Wever sloten het debat af, maar lieten toch een gevoel van onzekerheid achter. Wie zal er op lokaal niveau de eerste stap zal zetten richting samenwerking met Vlaams Belang? De politieke kaarten in Vlaanderen nog lang niet volledig geschud zijn, de democratie wankelt.
(Foto: screenshot VTM/ Het Grote Gemeentedebat )
