“Eendracht maakt macht” is en utopie.
Wat hebben we na twee jaar corona geleerd? Dat Europa niet bestaat? Dat het ieder voor zich is? Eén keer was Europa eendrachtig en kordaat: met het afdreigen van Rusland en het invoeren van de economische sancties. Dat ze daarmee de tak afzaagden waar ze zelf op zaten, was meteen duidelijk. De schade is niet te overzien. Jawel, in oorsprong is de energiecrisis van Russische makelij, maar Europa krijgt van ons geen absolutie.
Alsof het nog niet nog erger kon, is daar toch weer de Europese reflex van ‘eigen volk eerst’ en slaagt Europa er niet in om met voorstellen te komen die de energiefactuur van de Europese gezinnen en bedrijven moet milderen. Geen prijsplafond, geen consensus om de gasprijs los te koppelen van de elektriciteitsprijs. Nu bepalen de duurste grondstof en productie de algemene elektriciteitsprijs. “Absurd, als je ziet hoeveel gas nu kost en hoeveel overwinst producenten van kernenergie en hernieuwbare energie zo maken”, zegt onze minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen). Ze heeft overschot van gelijk, maar legt geen politiek gewicht in de Europese schaal.
Duitsland speelt cavalier seul en heeft zondag voor 65 miljard euro aan maatregelen aangekondigd om de inflatie te temperen. Doch de Duitsers liggen dwars als het over het Europese prijsplafond voor gas gaat. De Nederlanders en de Zweden zijn ook tegen. Stel dat deze landen toch overstag gaan, dan moeten de energieministers het nog eens worden over de vorm.
In eigen land is het afwachten op de septemberverklaring van Jan Jambon. Voorlopig beweegt daar weinig. Hij zou wel een brief naar Von der Leyen te hebben gestuurd om de fors gestegen CO₂-emissierechten te verlagen die bedrijven moeten betalen, lezen we in ‘Het Nieuwsblad’. Van Van der Straeten hoeft hij geen steun te verwachten: “Die emissierechten vloeien terug naar de lidstaten om een sociaal energiebeleid te voeren”, zegt zij. “Dat is dus geen verloren geld. Trouwens, omdat de vier klimaatministers in ons land nog altijd geen deal hebben over de verdeling van dat geld, staat er momenteel al bijna een miljard euro geblokkeerd.”
In juni was de expertengroep rond koopkracht en concurrentievermogen – die Vivaldi had besteld – klaar met haar rapport. Daarin stonden toen voorstellen die Duitsland nu invoert. “Ons voorstel was om de btw laag te houden voor een basispakket energie en de prijs via accijnzen te verhogen voor het meerverbruik”, zegt econoom Koen Schoors in 'Het Nieuwsblad’. “Jammer dat men er toen voor koos om op vakantie te gaan in plaats van er werk van te maken.”
We vrezen dat dat de nagel op de kop is. Als het zo is dat we in een oorlogseconomie zijn terecht gekomen. Wel dan, in een oorlog gaat men niet op vakantie.
