“De naam van Open Vld is compleet verbrand.”
De neergang van Open Vld op nationaal niveau lijkt zich als een donkere wolk te verspreiden over de lokale afdelingen. Slechts één op de tien gemeentelijke afdelingen kiest ervoor om onder de vlag van Open Vld naar de verkiezingen te trekken op 13 oktober, zo blijkt uit een inventarisatie van ‘HLN’. Zelfs prominente nationale figuren nemen massaal afstand van de nationale partijnaam. Een pijnlijke vaststelling voor een partij die ooit als de belichaming van het liberalisme werd gezien. “De naam van Open Vld is compleet verbrand. De partij heeft eigenhandig het boek ‘Hoe je verkiezingen moet verliezen’ geschreven,” luidt het verdict.
Liberalen zonder partijnaam: een nationale schandvlek
De cijfers spreken voor zich: in slechts 10 procent van de gemeenten wagen de lokale afdelingen het om onder de naam 'Open Vld' naar de kiezer te trekken. De redenen zijn divers, maar één ding is duidelijk: het merk ‘Open Vld’ is in veel plaatsen synoniem geworden met electorale zelfmoord. Robbe Hamelers uit Genk probeerde nieuw leven in de lokale afdeling te blazen, maar liep tegen een muur van desinteresse en afwijzing aan, zo lezen we bij ‘Het Laatste Nieuws’. “Open Vld is niet meer sexy en populair. Niemand wilde nog op een lijst komen staan van een partij die nationaal nog geen 10 procent haalt,” zegt Hamelers teleurgesteld. Genk zal voor het eerst in de geschiedenis geen liberale lijst op het stembiljet hebben.
Waar zijn de liberalen gebleven?
En Genk is geen uitzondering. In 52 van de 285 Vlaamse gemeenten zal geen enkele liberale partij op het stembiljet staan. In veel gevallen komt dit doordat lokale afdelingen simpelweg geen nieuwe kandidaten konden vinden, terwijl in andere gemeenten de moed om nog actief aan politiek te doen volledig is verdampt na de strapatsen van de nationale partij.
Koppig vechten of gezichtsverlies beperken?
Er zijn nog enkele lokale bolwerken waar de naam Open Vld met trots wordt gedragen, zoals in Berlare en Brakel, waar respectievelijk Karel De Gucht en de familie De Croo al jarenlang de plak zwaaien. Maar deze bolwerken zijn de uitzondering, niet de regel. In de meeste gemeenten kiezen prominente liberalen liever voor een frisse, hippe naam die beter resoneert met de lokale kiezer en minder beladen is met het falende nationale imago.
Zelfs de partijkopstukken passen voor de naam Open Vld
Zelfs nationaal voorzitter Eva De Bleeker en andere zwaargewichten nemen afstand van de partijnaam. De Bleeker komt in Hoeilaart op met ‘Team 1560’, terwijl voormalig partijleider Egbert Lachaert met ‘Blauw’ de lokale kiezer in Merelbeke-Melle probeert te verleiden. Justitieminister Paul Van Tigchelt komt op met ‘Team Paul’ in Zoersel, en Gwendolyn Rutten probeert met ‘Iedereen Aarschot’ haar burgemeestersambities veilig te stellen.
Creatieve namen, diepe schaamte
De trend van creatieve en nietszeggende namen verraadt een diepe schaamte onder de liberalen. Voor sommigen is het een poging om afstand te nemen van de nationale schandvlekken, zoals de veelbesproken ‘pipigate’ van Vincent Van Quickenborne of de postjespolitiek van Gwendolyn Rutten. Anderen, zoals Geert De Clercq van ‘Positief Zottegem’, zijn nog directer: “De naam Open Vld is compleet verbrand. Mensen pikken dat niet meer.”
De nieuwe realiteit: verstandshuwelijken en kartellijsten
Dat Open Vld zich steeds vaker in kartellijsten stort, is een verdere illustratie van de zwakte van de partij. Vier op de tien lokale afdelingen slaan de handen ineen met andere partijen om nog enigszins kans te maken op een plek in het lokale bestuur. In sommige gemeenten, zoals Schoten, is de liberale identiteit zelfs helemaal verdwenen en komt de lokale afdeling simpelweg onder de naam van coalitiepartner N-VA op.
De naam zal toch verdwijnen
Op het hoofdkwartier van Open Vld doet men alsof dit allemaal deel uitmaakt van een grotere strategie. “De naam Open Vld zal binnenkort verdwijnen, dus het is niet onlogisch dat lokale afdelingen nu al onder een andere naam naar de kiezer trekken,” klinkt het laconiek. Maar achter deze uitspraken schuilt een diepgewortelde realiteit: Open Vld is in zwaar weer beland, en de vraag is of het schip nog op koers te krijgen is, of al lang op de bodem ligt.
