Een fotograaf is erin geslaagd om een foto te nemen van een ontwerp van het formatiedocument.
In Nederland schieten de formatiegesprekken niet op. Het is straks een jaar geleden dat ‘Kees en Corry’ naar de stembus gingen. Het rechtste PVV van Wilders was de grote overwinnaar van die verkiezingen. Doch, het stond in de sterren geschreven dat regeren hem onmogelijk zou worden gemaakt. Deze week zou de week van de waarheid moeten zijn en kende een opvallende start zorgt. Een fotograaf kon een glimp opvangen van een ontwerp van het formatiedocument.
Oeps
Toen PVV-Kamerlid Gidi Markuszower de onderhandelingen voor de regeringsvorming binnenliep, had hij het document onder zijn arm, wat door politiek fotograaf Dirk Hol werd vereeuwigd. Zo was te lezen dat partijen koersen op miljarden aan lastenverlichting en het strengste asielbeleid ooit.
Maar velen vragen zich ook af of dit 'lek' wel zo toevallig was. Hoe dan ook, Het formatielek van maandag past naadloos in een coalitieonderhandeling vol getwitter, gedoe in talkshows, missers en (schijn)gevechten over asiel en financiën.
Geen verrassingen, maar toch?
Het lijkt misschien niet verrassend wat er in het document staat, maar in de Nederlandse politiek is voorzichtigheid geboden, vooral tussen de broze coalitiepartners. Eerdere 'gelekte' formatienota's hebben al flink wat problemen veroorzaakt, zoals in maart 2021 toen verkenner Kajsa Ollongren (D66) in alle haast het gebouw verliet met een interne notitie, wat leidde tot een groot schandaal. Dit keer beweert Markuszower dat het om een ongeluk gaat, maar de vraag blijft of ook zijn medeonderhandelaars dit zo zien.
Wat staat erin?
Het concept-hoofdlijnenakkoord dat de PVV'er onthulde heeft de titel ‘Bouwstenen voor doorbraken’. Het opent met het benadrukken van Nederlanders zonder bestaanszekerheid, de problemen met betaalbare huisvesting, de hoge asielinstroom en de zorgen van boeren en vissers over hun toekomst.
Opvallend zijn de plannen voor een miljardenlastenverlichting vanaf volgend jaar, gericht op ‘middeninkomens en mensen in de knel’ (exacte bedragen ontbreken). Daarnaast wordt gewerkt aan het ‘strengste toelatingsregime voor asiel en het meest uitgebreide migratiepakket ooit’.
Hoewel de plannen niet concreet zijn uitgewerkt, veroorzaakte het lek binnen de besloten kamers weinig ophef. De ideeën waren immers al bekend bij de vier partijen en dus weinig controversieel. Toch baalde de PVV van dit nieuwe lek, vergelijkbaar met ‘functie elders-gate’. Het was absoluut niet de bedoeling om een blik in de formatiekeuken te geven, benadrukken PVV'ers.
Niets nieuws onder de zon
Het fenomeen van gefotografeerde politieke documenten is niet nieuw en heeft ook in België voor de nodige opschudding gezorgd. Zo was er de "schootnota" van Jean-Luc Dehaene uit 2007, die tot een nieuw woord in de politiek leidde. Hoewel Dehaene beweerde dat het een ongeluk was, zijn er ook voorbeelden waarbij het tonen van bepaalde boeken of documenten tijdens onderhandelingen wel degelijk een bewuste zet was, zoals bij minister Zuhal Demir (N-VA). Tijdens de onderhandelingen over het stikstofdossier had ze dat boek onder de arm. Het was een duidelijke sneer naar de CD&V-politici, die volgens haar hun woord niet gehouden hadden.
Foto: Rut / Splashnews.Com/Splash News/Photo News
