De Bende van Nijvel sloeg toe in 1982, 1983 en 1985. Wat als de gangsters al in 82 gevat hadden kunnen worden?
Hij was alleen tegen iedereen. Maar dat was vroeger. Nu staat Jean-Pierre Adam, een gepensioneerde politieagent, er niet meer alleen voor. Een Parijse advocaat sluit zich bij zijn strijd aan.
Sudpresse: “Hun doel, en niet het minst belangrijke: de Brabantse moordenaars tot op de bodem uitzoeken. Een verhaal minder mysterieus dan het lijkt, dat al in 1982 opgelost had moeten zijn.”
De ‘Brabantse Moorden’ verwijzen naar een reeks aanvallen die voornamelijk warenhuizen als doelwit hadden tussen 1982 en 1985, met 28 doden tot gevolg. Het eerste incident vond plaats op 13 maart 1982 met de overval op een wapenwinkel in Dinant, op 13 augustus gevolgd door de overval op een kruidenierswinkel in Maubeuge (Noord-Frankrijk).
De Killers worden ook verantwoordelijk gehouden voor de overval op het wapenmagazijn Dekaise in Waver op 30 september 1982, waarbij een politieagent omkwam en twee gewond raakten. Daarna kwamen de verschrikkelijke aanvallen op Delhaize en Colruyt.
Suddpresse: “35 jaar later werden in het kanaal bij Ittre wapens gevonden die gebruikt waren bij de moorden. Daaronder waren wapens uit het wapenarsenaal van Dekaise.”
Als politieagent werkte Jean-Pierre Adam aan de zaak Dutroux, maar ook aan de Brabantse moorden. Het waren twee zaken die hem obsedeerden en waaraan hij boeken wijdde. Sinds hij gepensioneerd is, is hij nooit gestopt met het onderzoeken van deze twee zaken. Sudpresse: “Toen hij vorige week federale aanklager Ann Fransen hoorde zeggen dat de zaak-Killer gesloten zou worden, zag hij rood. En hij is niet de enige.”
Een paar maanden geleden heeft een gerenommeerde Parijse advocaat, Patrick Ramaël, die tot augustus 2013 onderzoeksrechter was bij de rechtbank in Parijs, zich aangesloten bij Jean-Pierre Adam in zijn strijd om de waarheid over de Brabantse Moordenaars boven tafel te krijgen. Hij heeft het boek gelezen dat Jean-Pierre Adam schreef over de moordenaars. En hij is ervan overtuigd dat de ex-politieagent gelijk had.
Sudpresse: “Laten we proberen om 25 jaar onderzoek in een paar woorden samen te vatten, waarbij we de vele details die de theorieën van Jean-Pierre Adam ondersteunen negeren. Zijn hypothese, of beter gezegd zijn absolute zekerheid: de Brabantse Moordenaars zijn Franse gangsters uit de regio Charleville-Mézières (Ardennen).”
In Frankrijk was een man gearresteerd in verband met een moord in 1996. Om de zaak te onderzoeken, reisde Jean-Pierre Adam naar Frankrijk om Xavier Sliman te ondervragen, in criminele kringen bekend als de Witte Wolf. Toen hij het dossier opende, ontdekte hij bij toeval dat Sliman in verband werd gebracht met de overval op het Dekaise wapendepot in Waver. Bij het dossier was een schets gevoegd. Verontrust informeerde Jean-Pierre Adam naar Sliman, een wapenfanaat die meestal samen met zijn broer opereert. Dit was het begin van een parallel onderzoek dat hem jarenlang dag en nacht zou bezighouden.
"Samen met een collega, die inmiddels is overleden, ontdekten we een rapport van de gendarmerie van Hastière van 21 november 1982 waarin de bende van de broers Sliman werd aangeklaagd voor de overval op Dekaise". Voor de ex-agent klopt alles: de chronologie, de schets, de getuigenverklaringen, het profiel van de verdachten. En een heleboel materiële details die weinig ruimte laten voor twijfel: Sliman is een van de Brabantse Moordenaars. En leden van zijn bende - een reus, een bodybuilder - namen deel aan de aanslagen.
Sudpresse: “Wat betreft de kleine brigade in Hastière: ze hadden geen waardering voor de potentiële bom die ze in handen hadden en verprutsten de zaak, die niet op het juiste moment in de juiste handen terechtkwam.”
Een totale mislukking. "Ik schreef verschillende officiële rapporten aan de Cel Waals Brabant. Telkens voegde ik er tal van documenten aan toe die me door de Fransen waren toegestuurd. In mijn toenmalige naïviteit was ik ervan overtuigd dat de onderzoekers deze onderzoekslijn volgden, maar jaren later realiseerde ik me dat er geen actie was ondernomen, omdat het toenmalige hoofd van het onderzoek voor de camera's van de RTBF had verklaard 'dat deze onderzoekslijn geen deel uitmaakte van het algemene beleid dat op dat moment werd gevoerd' (sic). Ik was er kapot van toen ik me realiseerde dat er niets was gedaan met deze aanwijzing, ook al was het de allereerste," zegt de voormalige politieagent, ervan overtuigd dat de oplossing er vanaf het begin was geweest, recht onder ieders neus. Maar we keken in de verkeerde richting.
"Jarenlang heb ik alles geprobeerd om de rechtbanken eindelijk interesse te doen tonen voor deze Franse voorsprong, en ik ben zelfs zo ver gegaan dat ik op 13 juni 2018 de toenmalige minister van Justitie, Koen Geens, heb ontmoet. Hij heeft een uur naar me geluisterd en zei aan het einde van mijn uiteenzetting tegen me: 'In naam van de Belgische staat, mijn excuses'", legt Jean-Pierre Adam uit.
Sudpresse nog: “Maar waarom werd deze hypothese nooit serieus overwogen door de onderzoekers?”
"Er zijn verschillende redenen waarom ik er niet in geslaagd ben om deze onderzoekslijn te laten onderzoeken en de waarheid boven tafel te krijgen. Stel je de schade voor die dit zou toebrengen aan het imago van ons rechtssysteem en het land in het algemeen! Stel je de werkelijke en duizelingwekkende kosten voor van deze tweeënveertig jaar onderzoek, terwijl het mogelijk was om de zaak in een paar dagen op te helderen! Stel je ten slotte het diepe verdriet van de families voor wanneer ze vernemen dat al deze doden vermeden hadden kunnen worden als bepaalde mensen hun plicht naar behoren hadden gedaan!" De gepensioneerde politieman, die in Rendeux in de provincie Luxemburg woont, analyseert de situatie kil: wanneer een fiasco als dit gebeurt, wil niemand de verantwoordelijkheid nemen voor de gevolgen. Zelfs 40 jaar later.
Enkele maanden geleden ontmoette Jean-Pierre Adam Maître Ramaël, die onderzoeksrechter was bij het parket van Avesnes ten tijde van de gebeurtenissen in Maubeuge in september 1982, die werden toegeschreven aan de Brabantse Moordenaars. Ook hij is overtuigd van het Franse spoor. En ook hij was vorige week teleurgesteld. "Er kunnen geen andere actieve onderzoeksstappen worden ondernomen in deze zaak? Dat is onjuist. In mijn verzoek om onderzoekstaken die ik kort voor deze [aankondiging] heb verstuurd, heb ik de controles opgesomd die essentieel en eenvoudig uit te voeren zijn op een puur banditistisch Frans spoor, ver van de spoken van deze zaak. Misschien is dit te eenvoudig en zou het kunnen aantonen dat deze bende criminelen al in 1982 geneutraliseerd had moeten worden. Want dan zouden we moeten toegeven dat al deze doden, gewonden en verspilde levens voorkomen hadden kunnen worden? Natuurlijk had dat gekund. En dat is wat zo verontrustend is. Maar een zaak die nog leeft begraven is de beste manier om schandaal bij schandaal te voegen. Rechters die dat doen zouden hun plicht verzaken. (...) We moeten ons niet neerleggen bij het sluiten van dit onderzoek", schrijft hij volgens Sudpresse in een open brief.
foto: politie rv
NVDR: De ‘Franse piste’ werd grondig onderzocht door de speurders. Het spoor leverde niets op volgens onze informatie.
