Eind juli vraagt het ‘regeringscommissariaat corona’ aan de GEMS om na te denken over de vraag welke NPI's (niet-farmaceutische interventies zoals handen wassen, mondmaskers of afstand houden) nog relevant of belangrijk zullen zijn in het najaar en later, rekening houdend met de dan (gunstig) evoluerende vaccinatiecampagne.
De vraag toont overigens nog eens aan dat de beleidsmakers alles op de vaccinatiecampagne hebben ingezet en nadenken over de resterende maatregelen die nog nodig zullen zijn als het grootste deel van de bevolking dubbel geprikt is.
Het rapport van de corona-expertenraad GEMS (acroniem van ‘Groep van Experts voor Managementstrategie van COVID-19’) is opgemaakt door onder anderen Pierre Van Damme, Steven Van Gucht, Yves Van Laethem en Marc Van Ranst.
Zoals beschreven in GEMS_024 advies dd 30/06 kan de feitelijke epidemiologische situatie (eind juli 2021) gezien worden als een overgangsperiode, tussen pandemie en 'terugkeer naar normaliteit'. De GEMS geeft wel toe dat het op dat moment (eind juli) zeer moeilijk om de natuurlijke evolutie van deze ziekteverwekker te kennen. De GEMS: “We hebben een reeks voorlopige criteria gedefinieerd om te definiëren wat een '(bijna)-normale epidemiologische situatie zou kunnen zijn"
Het eerste punt is “een herfst/winterseizoen achter de rug te hebben zonder grote verstoringen van het zorgstelsel als gevolg van covidgevallen en ziekenhuisopnames”. Die eerste voorwaarde is vandaag duidelijk niet voldaan.
Het tweede element is de aanwezigheid van covid-golven die naar seizoensgebondenheid en voorspelbaarheid (in timing en grootte) evolueren of naar een constant, maar laag niveau. Ook hierover is geen zekerheid gezien de nieuwe variant die in Afrika is opgedoken.
De GEMS: “Er moet rekening mee worden gehouden dat bepaalde NPI's deel kunnen blijven uitmaken van onze gewoonten op specifieke plaatsen en tijden van het jaar (bijv. het dragen van maskers in drukke openbaar vervoersinstellingen in de winter, duurzame inspanningen om de luchtkwaliteit binnenshuis te verbeteren,...).
Vandaag is van het voorzichtig en voorwaardelijk optimisme niets meer aanwezig. De kracht van de vierde golf heeft - ondanks de massale vaccinatie - alle experts verrast.