Vadertje staat wil van elke taart een stuk.
Pensioensparen is meer dan ooit een essentiële strategie voor een zorgeloze oude dag. Maar wat gebeurt er met het opgebouwde pensioenkapitaal als je voor je pensioenleeftijd overlijdt? Wat valt er te regelen voor je erfgenamen en hoe worden zij belast? We doorlopen de cruciale feiten, zodat je niet alleen nu, maar ook voor de toekomst goed geïnformeerd bent.
De harde cijfers: overlijden vóór de pensioenleeftijd
Volgens recente cijfers van Statbel stierven er in ons land vorig jaar ongeveer 112.000 mensen. Van deze groep haalden zo'n 15.000 mensen de wettelijke pensioenleeftijd niet. Ongetwijfeld waren er onder hen velen die met pensioensparen bezig waren, of het nu via een pensioenspaarfonds bij een bank of een pensioenspaarverzekering bij een verzekeraar was. Wat gebeurt er dan met het kapitaal dat zij al hadden opgebouwd?
Pensioensparen via een bank: de regels en risico’s
Wanneer je ervoor kiest om te sparen voor je pensioen via een pensioenspaarfonds bij een bank, wordt je geld doorgaans belegd in aandelen, obligaties en cash. Het rendement dat je op deze manier behaalt, is afhankelijk van de marktomstandigheden op het moment dat je vermogen wordt uitgekeerd.
Overlijden vóór je zestigste: wat gebeurt er met je spaargeld?
Overlijd je vóór je zestigste? Dan geldt er een anticipatieve eindheffing van 8 procent op de waarde van je fonds op het moment van je overlijden. Dit betekent dat je erfgenamen dus minder ontvangen dan de werkelijke waarde van het fonds, omdat de belasting nog moet worden ingehouden. Na je zestigste is die belasting al ingehouden, maar je erfgenamen zullen alsnog successierechten moeten betalen op het ontvangen bedrag.
Het ontvangen kapitaal komt uiteraard wel volledig terecht bij je erfgenamen, maar afhankelijk van de marktomstandigheden kan het bedrag zowel een meevaller als een tegenvaller zijn.
Pensioensparen via een verzekeraar: tak21, tak23 of tak44?
Als je pensioensparen via een verzekeraar, heb je meestal de keuze tussen verschillende soorten contracten:
- Tak21: Dit is een pensioenspaarverzekering met een gewaarborgde basisrente, aangevuld met jaarlijkse winstdeelnemingen, afhankelijk van de winst die de verzekeraar maakt op je beleggingen. Dit biedt een zekere zekerheid, mits de financiële situatie van de verzekeraar het toelaat.
- Tak23: Hier wordt het kapitaal volledig belegd op de financiële markten. Dit biedt een groter potentieel voor rendement, maar houdt ook het risico in dat je kapitaal kan verliezen als de markten slecht presteren.
- Tak44: Dit is een combinatie van Tak21 en Tak23, waarbij je zowel een gewaarborgde rente als de mogelijkheid hebt om in markten te beleggen.
Wat gebeurt er als je vóór je pensioen overlijdt?
In geval van overlijden vóór de einddatum van je pensioenspaarverzekering, wordt het opgebouwde kapitaal overgedragen aan de erfgenamen of begunstigden die je zelf hebt aangewezen. Hier moet je wel op letten: als je fiscaal voordeel hebt genoten door je premies af te trekken, ben je wettelijk beperkt in je keuze van begunstigden. De begunstigde kan alleen je echtgeno(o)t(e), een wettelijk samenwonende partner, je kind of een bloedverwant tot de tweede graad zijn. Als je een feitelijke samenwonende als begunstigde wilt aanduiden, vervalt het fiscale voordeel van je stortingen.
Daarnaast geldt, net als bij pensioensparen via de bank, een anticipatieve heffing van 8 procent op het opgebouwde kapitaal als je vóór je zestigste overlijdt. Na je zestigste is deze belasting al ingehouden, maar de erfgenamen moeten alsnog successierechten betalen, omdat het uitgekeerde bedrag deel uitmaakt van de erfenis.
De erfenis: een belastingtechnisch verhaal
Bij zowel pensioensparen via een bank als via een verzekeraar, komen de erfgenamen niet zomaar weg met een belastingvrij kapitaal. Het ontvangen bedrag wordt beschouwd als onderdeel van de erfenis, wat betekent dat er successierechten betaald moeten worden. De hoogte van deze belasting is afhankelijk van de verwantschap van de erfgenamen, wat kan leiden tot aanzienlijke extra kosten.
Wat kunnen je erfgenamen verwachten?
Het is dus van cruciaal belang om goed na te denken over hoe jouw pensioensparen geregeld is en wie je begunstigden zijn. Bij overlijden vóór je pensioendatum moet je er rekening mee houden dat je erfgenamen een deel van het opgebouwde kapitaal zullen verliezen aan belastingen, zowel in de vorm van een anticipatieve heffing als successierechten.
Het kan raadzaam zijn om niet alleen financieel te sparen voor je pensioen, maar ook juridisch te kijken naar de meest efficiënte manier om je spaargeld over te dragen aan je erfgenamen. Zorg ervoor dat je goed geïnformeerd bent en kies je begunstigden met zorg. Zo kunnen jij en je erfgenamen met een gerust hart de toekomst tegemoet zien.
(Foto: Shutterstock)
