De Turkse overheid - en organisaties die aan de Turkse overheid gelieerd zijn (zoals de Diyanet, het Turkse "Presidium voor Godsdienstzaken") - bericht structureel over de vermeende achtergestelde positie en discriminatie van moslims in Europa. Die verhaallijn (narratief) heeft primair tot doel om de Turkse overheid, in het bijzonder president Erdoğan, intern in Turkije en in de regio te positioneren als krachtig leider van de wereldwijde moslimgemeenschap.
Daarbij is de diaspora (de Turken in België en Nederland) naast doelwit ook een instrument. Maar omdat delen van de gemeenschap ook daadwerkelijk sociaaleconomisch een achtergestelde positie innemen en velen anti-Turkse en anti-islam sentimenten ervaren in onze samenleving, is deze vorm van inmenging een krachtig instrument voor de Turkse overheid om de gemeenschap te mobiliseren.
Druk op de sociale cohesie kan dus ontstaan wanneer statelijke actoren zoals Turkije de nationale identiteit van de diaspora verbinden met een religie. Die analyse staat in het recente rapport Dreigingsbeeld statelijke actoren (DBSA) van de Nederlandse AIVD, MIVD en NCTV. De analyse is ook geldig voor ons land.
Vanuit een aantal andere islamitische landen, waaronder Qatar, Koeweit en Saoedi-Arabië, worden religieuze groepen en organisaties van wahabi salafistische signatuur in het buitenland (bijvoorbeeld Nederland en België) gefinancierd. De financiële steun betreft een vorm van zending die voortvloeit uit een (politieke) ideologie die zic zowel richt op de eigen diaspora, de internationale islamitische gemeenschap als de wereldwijde strijd tegen religieuze (en politieke) tegenstanders. De mate waarin sprake is van verwevenheid met overheden verschilt per land en varieert van directe aansturing tot passief gedogen.
Dit wahabi salafisme betreft een kleine, maar goed georganiseerde en financieel zeer vermogende minderheidsbeweging binnen de moslimgemeenschap in België en Nederland. Door de financiële steun kunnen wahabi salafistische aanjagers en organisaties zich bij ons profileren met onder meer de productie van hoogwaardig lesmateriaal en goed toegankelijke websites in het Nederlands waarop de wahabi salafistische interpretatie van de islam te vinden is. Zo werken wahabi salafisten gestaag aan
een groeiend bereik. Het resultaat is een disproportionele invloed en onevenredige concurrentiepositie van een kleine minderheid binnen de moslimgemeenschappen.
Dit is problematisch omdat de wahabi salafistische interpretatie van de islam haaks staat op de democratische rechtsorde en aanzet tot een parallelle samenleving en onverdraagzaam isolationisme.
