De bestaande coronavaccins werden op basis van de Wuhan-stam (Wild Strain of WS) van 2019 ontwikkeld. Het verklaart deels waarom ze nu veel minder effectief zijn tegen de deltavariant van SARS-CoV-2.
Met de ontdekking van het sterk gemuteerde omikron is het nu de vraag in hoeverre die werkzaamheid nog verder zou kunnen dalen. In de studie Omicron (B.1.1.529): Infectivity, vaccine breakthrough, and antibody resistance van Jiahui Chen et al. gingen de onderzoekers op theorische wijze na in welke mate de bestaande coronavaccins nog doeltreffend kunnen zijn tegen Omicron.
Met behulp van de structuur van omikron en de mutaties bepaalden ze dat het 'vaccin-ontsnappingsvermogen' van de nieuwe variant ongeveer twee keer zo groot is als dat van de delta-variant. Dat is slecht nieuws. Die hypothese moet in de werkelijke wereld nog bevestigd worden. Nu reeds worden wel al heel wat gevallen van omikron bij volledig gevaccineerde burgers gevonden.
De SARS-CoV-2-omikronvariant, ook bekend als B.1.1.529, is een variant van SARS-CoV-2, het virus dat de ziekte COVID-19 veroorzaakt. De variant is vernoemd naar omikron, de vijftiende letter van het Griekse alfabet. De variant werd voor het eerst geïdentificeerd in een monster genomen in Botswana op 9 november 2021 bij vier volledig gevaccineerde personen van een diplomatieke missie.
De eerste besmetting met de omikronvariant werd gerapporteerd vanuit Zuid-Afrika op 24 november 2021. Op die dag kreeg de variant in het PANGO-nomenclatuursysteem voor SARS-CoV-2-varianten de aanduiding B.1.1.529. Op 26 november kreeg de variant bij de Wereldgezondheidsorganisatie de classificatie variant of concern (zorgwekkende variant), omdat deze variant besmettelijker zou kunnen zijn dan de al bestaande.
De variant telt liefst 50 mutaties waarvan in totaal 32 op de spike-eiwitten. Van deze 32 zijn er een aantal die er mogelijkerwijs voor zorgen dat het virus de bestaande immuunreactie van gevaccineerden en genezenen ten dele kan ontlopen. Onderzoekers zijn nog steeds extreem verbaasd over het hoge aantal van die mutaties.