De hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid Josep Borrell heeft een interessant rapport geschreven over het gevaar van desinformatie bij de coronacrisis. (Desinformatie in verband met COVID-19 aanpakken: feiten onderscheiden van fictie).
Volgens Borrell heeft de COVID-19-pandemie geleid tot een ongekende ‘infodemie’. Een ware vloedgolf van vaak onjuiste of onnauwkeurige informatie over het virus verspreidde zich snel via sociale media. Dit kan – volgens de Wereldgezondheidsorganisatie WHO – verwarring en wantrouwen doen ontstaan bij de burgers en doeltreffende volksgezondheidsmaatregelen ondermijnen.
Hoewel desinformatie op zich niet onder het strafrecht valt, kunnen sommige aspecten ervan criminele aspecten hebben. Europol heeft daarom een COVID-19-pagina opgezet om burgers en bedrijven te helpen zich te beschermen
Interessant is dat Borrell ook aandacht besteedt aan buitenlandse actoren en dan meer bepaalde derde landen, met name Rusland en China, die rond COVID-19 'gerichte beïnvloedings- en desinformatiecampagnes voeren' in de EU, in haar buurlanden en wereldwijd, met als doel 'het democratische debat te ondermijnen en polarisatie in de samenleving te versterken', en 'hun eigen imago in de context van COVID-19 te verbeteren'.
De Europese Commissie en de hoge vertegenwoordiger hebben in 2018 al hun aanpak ter bestrijding van desinformatie uiteengezet. Het actieplan tegen desinformatie was gestoeld op de Europese waarden en grondrechten, met name de vrijheid van meningsuiting. Het ging uit van een aanpak waarbij de hele samenleving wordt betrokken en die gericht is op versterkte samenwerking tussen belangrijke actoren zoals overheden, journalisten, onderzoekers, factcheckers, onlineplatformen en het maatschappelijk middenveld.
Het actieplan bouwde voort op de ervaring die sinds 2015 is opgedaan met de East StratCom Task Force. Deze task force is binnen de Europese Dienst voor Extern Optreden (EDEO) opgericht ter bestrijding van desinformatiecampagnes die uit Rusland afkomstig zijn.
